به گزارش افق امروز از وبگاه سایتِکدِیلی، مشکلات سلامت روان منحصر به انسانها نیست؛ بلکه حیوانات نیز میتوانند آنها را تجربه کنند.
رِیچِل بلِیزِر (Rachel Blaser)، استاد علوم اعصاب دانشگاه سَندیهگو در آمریکا، پژوهشگری است که چگونگی یادگیری انسانها و حیوانات را مطالعه میکند و بخشی از کار وی بر فهم چگونگی تأثیر عوامل مختلف بر سلامت روان حیوانات متمرکز است.
این استاد دانشگاه در مقاله خود آورده است: برخی از حیوانات با تفاوتهای ژنتیکی یا رشدی متولد میشوند که بر عملکرد مغز آنها تأثیر میگذارد و به چالشهای یادگیری یا اختلالات شناختی منجر میشود. برخی دیگر ممکن است به دلیل تجربیات استرسزا یا آسیبزا دچار مشکلات سلامت روان شوند.
بیماریهای ژنتیکی و سلامت روان حیوانات
سندرم داون یک بیماری ژنتیکی رایج است که یادگیری و تفکر انسان را کُند میکند. افرادی که با سندرم داون متولد میشوند ممکن است در یادگیری مطالب جدید، بهیادآوردن اطلاعات و اتخاذ تصمیمهای پیچیده برای این افراد در مقایسه با سایرین مشکلتر باشد.
به طور معمول، افراد دارای ۲۳ جفت کروموزوم هستند و سندرم داون در اثر تغییراتی در کروموزوم (رشته هایی در سلولهای ما که ژنهای ما را ذخیره میکنند) و هنگامی ایجاد میشود که فردی با یک کپی اضافی از کروموزوم بیست و یکم خود متولد میشود.
بیشتر حیوانات نمیتوانند به سندرم داون مبتلا شوند، زیرا سازماندهی ژنهای آنها در کروموزومها با ژنهای انسانها متفاوت است؛ اما در شامپانزهها و اورانگوتانها، که سازماندهی ژنهای آنها به انسانها شباهت دارد، بیماریهایی بسیار شبیه به سندرم داون مشاهده شده است.
حیوانات و استرس
حیواناتی که سالم به دنیا میآیند هم ممکن است در واکنش به شرایط اطراف خود دچار مشکلات روانی شوند؛ مثلاً همانطور که سربازان ممکن است پس از تجربه موقعیتی که جانشان را تهدید میکند، دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شوند، سگهای پلیس نیز ممکن است به بیماری مشابهی مبتلا شوند. سگهای مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ممکن است به صاحبان خود بچسبند، از صداهای روزمره وحشتزده شوند، یا به طور مکرر سراسیمه یا نگران باشند.
دامپزشکان برای اینکه به این سگها کمک کنند تا در هنگام وقوع رویدادهای دلهرهآور مانند آتشبازی یا رعدوبرق آرام بمانند، داروهای ضداضطراب تجویز میکنند.
غنیسازی محیطی و بهزیستی ذهنی
یکی دیگر از علل شایع مشکلات روانی حیوانات، استرس روزانه است. حیواناتی که در باغوحشها، مزارع یا آزمایشگاههای تحقیقاتی در اسارت نگهداری میشوند ممکن است استرس ناشی از صداهای ترافیکی، دمای ناخوشایند یا ناتوانی در انجام برخی رفتارهای طبیعی را تجربه کنند.
حیوانات رفتارهای مشخصی دارند: پنگوئنها شنا، میرکَتها حفاری، بابونها معاشرت و جوجهها حمام خاک، میکنند. وقتی حیوانات نمیتوانند رفتارهایی را که برایشان مهم است انجام دهند، ممکن است استرس و مشکلات روانی را تجربه کنند.
نگهبانان باغوحش و مراقبان حیوانات، برای جلوگیری از این اتفاق، محیط را غنیسازی میکنند؛ یعنی اشیا، ساختارها و فعالیتهایی را فراهم میکنند که ذهن حیوانات را تحریک و کمک میکند حوصلهشان سر نرود.
انسانها میتوانند از علم برای فهم بسیاری از بیماریهایی که بر سلامت روان حیوانات تأثیر میگذارد، استفاده کنند و برای کمک به آنها درمانهایی بیابند.