به گزارش افق امروز
به نقل از خبرگزاری تسنیم، مؤسسه پژوهشی لویی در استرالیا با انتشار گزارشی تحت عنوان «نقشه کمک‌های جنوب شرق آسیا» پیش‌بینی کرد که پس از اعلام کاهش کمک‌های توسعه‌ای از سوی چندین کشور غربی، میزان کمک‌های توسعه‌ای قابل‌دریافت جنوب شرق آسیا تا سال ۲۰۲۶ بیش از ۲ میلیارد دلار کاهش خواهد یافت و به ۲۶.۵ میلیارد دلار خواهد رسید.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، پیشتر اعلام کرده بود که حدود ۶۰ میلیارد دلار از کمک‌های توسعه‌ای خارجی را متوقف می‌کند. همچنین هفت کشور اروپایی دیگر و اتحادیه اروپا نیز به‌تدریج کاهش کمک‌های خارجی خود را اعلام کرده‌اند.
در مقابل، چین در سال ۲۰۲۳ میزان تأمین مالی توسعه‌ای خود برای جنوب شرق آسیا را ۱.۶ میلیارد دلار افزایش داد و به ۴.۹ میلیارد دلار رساند. همچنین، میزان تعهد مالی برای پروژه‌های جدید نسبت به سال گذشته سه برابر شد و به حدود ۱۰ میلیارد دلار رسید. این افزایش عمدتاً به دلیل ازسرگیری پروژه بندر آب‌عمیق کیاوپیو در چارچوب دالان اقتصادی چین-میانمار بوده است.
در این گزارش آمده است که گرچه بسیاری از پروژه‌های زیرساختی چین در جنوب شرق آسیا با چالش‌های متعددی مواجه‌اند، اما تداوم این پروژه‌ها باعث شده است که چین جایگاه خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده مالی زیرساخت در این منطقه حفظ کند.
این گزارش همچنین تأکید می‌کند: کاهش کمک‌های غربی ممکن است نقش بزرگ‌تری به چین بدهد. تأمین مالی توسعه در جنوب شرق آسیا در آینده بیش از پیش تحت سلطه توکیو، سئول و پکن خواهد بود و نقش بروکسل و واشنگتن کاهش خواهد یافت.
لین وی‌لینگ، مدیر پروژه همکار در مرکز مطالعات آ.سه.آن وابسته به مؤسسه مطالعات جنوب شرق آسیا یوسف اسحاق در سنگاپور، در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های چینی اذعان داشت که تعهد قاطع چین به توسعه زیرساخت‌ها به بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهایی از جمله کامبوج و لائوس که روابط نزدیکی با چین دارند، منفعت رسانده است.
بااین‌حال، لین وی‌لینگ خاطرنشان کرد که بار بدهی برخی کشورها به همین علت سنگین‌تر شده است و شفافیت و پایداری زیست‌محیطی برخی پروژه‌ها بارها مورد تردید قرار گرفته است، بنابراین این کشورها در پذیرش کمک‌ها و سرمایه‌گذاری‌های چین احتیاط بیشتری به خرج می‌دهند.
مؤسسه لویی در گزارشی که پیشتر در ماه مه منتشر کرد، با استناد به داده‌های بانک جهانی تخمین زد که ۷۵ کشور از فقیرترین کشورهای جهان باید در سال جاری در مجموع ۲۲ میلیارد دلار به چین بازپرداخت کنند که این رقم بالاترین سطح ثبت‌شده تاکنون است.
تضعیف نفوذ آمریکا در منطقه در پی کاهش کمک‌های مالی
جیانت مِنون، پژوهشگر ارشد مهمان در مؤسسه مطالعات جنوب شرق آسیا یوسف اسحاق، معتقد است که سیاست‌های آمریکا که روزبه‌روز تهاجمی‌تر و دارای گرایش‌های حمایت‌گرایانه می‌شود که خود عامل اصلی تأثیرگذار بر کاهش نفوذ این کشور در منطقه جنوب شرق آسیاست.
او در ادامه افزود: کشورهای جنوب شرق آسیا نمی‌خواهند مزیت حفظ روابط نزدیک با هر دو کشور چین و آمریکا را از دست بدهند. اما تحت رهبری ترامپ، آمریکا به‌عنوان یک شریک تجاری غیرقابل‌اعتماد شناخته شد.
وی همچنین هشدار داد که اگر این وضعیت ادامه یابد، ممکن است تردیدهایی درباره قابلیت اتکای آمریکا در حوزه‌های دیگر نیز به وجود آید.
از سوی دیگر، لین وی‌لینگ بر این باور است که با توجه به نگرانی‌هایی که کشورهای جنوب شرق آسیا نسبت به هر دو کشور چین و آمریکا دارند، این کشورها از جمله کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی ممکن است در جهت تنوع‌بخشی به روابط تجاری و اقتصادی خود گام بردارند و به دنبال همکاری با شرکای دیگری باشند که نسبت به نظام تجارت جهانی رویکردی باز و احترام‌آمیز دارند.