به گزارش افق امروز مسئولیتهای فراموش شده
پر واضح است که این جریان در مقوله بنزین تلاش نکرده دلایل فنی آنچه را عامل افزایش بیرویه مصرف بنزین شده بررسی کند و بلافاصله تیر تیز حملات خود را به سمت مجموعه وزارت نفت رها کرده است.این که متوسط مصرف خودروهای داخلی بیش از ۳۰ درصد بالاتر از استاندارد جهانی است و اینکه بیش از ۱۹ میلیون بخاری گازی خانگی در کشور وجود دارد که کارآمدی انرژی بخش اعظمی از آنها حتی از پایینترین ردههای استاندارد هم پایینتر است یا اینکه هیچکدام از شهرداریهای کشور توجهی به مبحث فصل ۱۹ مقررات ملی مسکن (ناظر بر بهرهوری انرژی هنگام احداث ساختمان) نمیکنند، نمیتواند دلیل و ایرادی برنقش دولت چهاردهم و وزارت نفت در وقوع بحران ناترازی انرژی باشد.همچنین در این خصوص باید گفت وزارت نفت نباید پاسخگوی ایرادات و اشکالات ساختاری در صنعت خودرو، ساختمانسازی، تولیدات صنعتی و هزار و یک علت دیگر در بخشهای مختلف کشور باشد.به عنوان نمونه در قضیه بنزین چنانچه هم اکنون یک پالایشگاه با میزان تولید پالایشگاه آبادان وارد مدار شود، آنگاه شاید معضل ناترازی بنزین را برای سالجاری برطرف کند اما از سال بعد مجدداً چرخه ناترازی فعال شده و بدین ترتیب باید سالانه یک پالایشگاه در این کشور احداث شود.
دیگر مقوله مغفول در تحلیل عوام مرتبط با حوزه سوخت وسائل نقلیه که مرتبط با صنعت خودرو است به عدم تنوع سبد سوخت مصرفی خودروهای تولید داخل برمیگردد. این خودروها علاوه بر میزان مصرف سوخت غیرنرمال عمدتاً فاقد تنوع در این زمینه بوده واز امکان استفاده از سایر اقسام انرژی مثل سوخت دیزل، برق و CNG بیبهره اند؛ موضوعی که باز هم به نبود استراتژی مبتنی بر تنوع بخشی محصولات تولیدی در صنعت خودروسازی کشور تأکید داشته و موجب فشار مضاعف به وزارت نفت برای تأمین بنزین شده است.به عنوان نمونه در حال حاضر کل مصرف CNG در ایران حدود ۲۲ میلیون مترمکعب در روز است. این در حالی است که بنابر اظهارات مسئولین این حوزه، ظرفیت جایگاههای سی.ان.جی رقمی تا سقف ۴۰میلیون متر مکعب است.این تفاوت در ظرفیت اسمی و میزان بهره برداری نشان میدهد که بیش از ۴۰درصد از ظرفیت این جایگاهها در سطح کشور بلااستفاده است. اگر چه در فصول سرد سال احتمال اعمال محدودیتهایی در این بخش وجود دارد اما این ظرفیت به شرط همراهی خودروسازان با توجه به شرایط اقلیمی کشور در بخش مهمی از سال، قابل استفاده به نظر میرسد.
فرسودگی۹۰درصد موتورسیکلتها
اما این همه ماجرای ناهماهنگی سایر صنایع نسبت به مجموعه امکانات و محدودیتهای نفتی کشور نیست. طبق اطلاعات موجود ۹۰درصد موتورسیکلتهای کشور فرسوده هستند و به جای مصرف ۳ لیتر، ۷ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر سوخت مصرف میکنند. معاون وزیر نفت در دولت سیزدهم هم اذعان کرده بود که حدود ۲۰درصد از مصرف سوخت کشور مربوط به موتورسیکلتها است. این اندازه از انحراف استاندارد عملکرد مصرف سوخت با توجه به وزن مصرفی این بخش از کل سوخت و میزان روزافزون تردد موتورسیکلت علی الخصوص در کلانشهرها، بسیار نگران کننده به نظر میرسد. همچنین در این روند، گزارش وزارت نفت مبنی بر وابستگی حدود ۸۰درصدی سبد سوخت کشور به بنزین، ناشی از نبود برنامه ریزی جامع و کلان برای حوزه انرژی به صورت یک شبکه به هم پیوسته و جامع را میتوان درراستای کم توجهی بخش صنعت خودروسازی به تغییرالگوی سوخت دانست. اما اینکه استمرار وضع موجود شدنی است یا خیر، موضوعی است مهم و قابل بحث و علامت سؤال بزرگی است که باید اذهان عمومی را نسبت به آن هوشیار و حساس ساخت.
چالش فرسودگی نیروگاهها
هماکنون نیروگاههای کشور به عنوان یکی از مهمترین صنایع عمده، اقدام مؤثری جهت همراهی در راستای افزایش بهره وری در حوزه سوخت مصرفی انجام ندادهاند.در حال حاضر اغلب برق کشور در نیروگاههای حرارتی تولید میشود و لذا مقوله سوخت مصرفی آنها برای ادامه فعالیت بخش نیروگاهی کشور، حائز اهمیت زیادی است.فرسودگی نیروگاهها و کاهش سرمایهگذاری بخش خصوصی در صنعت برق در حالی است که کارشناسان معتقدند تعمیر نیروگاههای فرسوده بویژه برای نیروگاههایی با عمر بیش از ۳۰سال فاقد کارآیی است چرا که علاوه بر عدم ارائه راندمان به حد کفایت، مصرف بالای سوخت این نیروگاهها در فصول سرد از نتایج قطعی این فرسودگی است.
ضرورت شفافسازی توسط کارشناسان بیطرف
انبوه مشکلات مزمن مرتبط با وابستگی بی اندازه به تولیدات داخلی سوخت میتواند گواهی بر نوعی تعلل در امر برنامهریزی استراتژیک در حوزه های مدیریت مصرف انرژی و سوخت کشور باشد.از این رو میتوان گفت با توجه به محدودیت ظرفیت تولید نفت، گاز و فرآورده های نفتی، غیرعقلایی بودن همراهی بیقید و شرط تولید گاز و فرآورده های نفتی با انواع و اقسام بی توجهی به هدرروی در سایر حوزهها به قصد پوشش ناکارآمدیها، شایسته است کارشناسان بیطرف ضمن شفاف سازی مستند موضوع ناترازی حوزه انرژی، دلایل ایجاد شرایط فعلی در صنعت خودرو و معضلات بخش صنایع به ویژه نیروگاهها را تبیین کرده و افکار عمومی را در خصوص عدم امکان تأمین سوخت به اندازه همه ناکارآمدیها اقناع کنند.