به گزارش افق امروزبازار خودرو در ایران همواره یکی از پرنوسان‌ترین بازارهای سرمایه‌ای به شمار می‌رود. بازاری که نه‌تنها متاثر از مؤلفه‌های اقتصادی، بلکه به‌شدت وابسته به متغیرهای سیاست‌گذاری، تصمیمات کلان و تحولات دیپلماتیک است.گرچه در سال‌های اخیر تحت تاثیر رکود تورمی شدت تاثیرپذیری بازار خودرو از مولفه‌ها کاسته شده، اما همچنان هر تغییری در حوزه اقتصاد سیاسی بازار خودرو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بازار خودرو در پرتو بی‌ثباتی سیاسی
مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودرو، گفت: شرایط حاکم بر بازارهای سرمایه‌ای به‌ویژه بازار خودرو در ایران به گونه‌ای است که امکان ارائه تحلیل جامع برای بازه‌های زمانی بلندمدت فراهم نبوده و بی‌ثباتی‌های سیاسی و اقتصادی، همچنین تصمیمات ناگهانی از سوی نهادهای مختلف و نبود افق روشن در حکمرانی اقتصادی، امکان هرگونه پیش‌بینی مستند را سلب کرده است.او تاکید کرد: بازار خودرو در سال جاری بیش از هر زمان دیگری به متغیرهای اقتصاد سیاسی وابسته است، این وابستگی به‌ویژه در مقایسه با سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است.
در هفته چهارم فروردین ۱۴۰۴، بازار خودرو بیش از هر زمان دیگری به متغیرهای سیاسی و اخبار مذاکرات حساس شده است؛ آیا روند قیمت‌ها تغییر خواهد کرد؟
بازار خودرو بیش از هر زمان دیگری تابع اقتصاد سیاسی است
فرزانه تصریح کرد: با توجه به مذاکرات پیش‌رو ایران در عمان، گرچه برخی اخبار از امیدواری به نتیجه مذاکرات حکایت دارد، اما نشانه‌هایی که از محتوای گفت‌وگوها استنباط می‌شود، فاصله قابل توجهی با چارچوب مذاکرات منتهی به برجام در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی دارد. از همین رو تنها درصورت ثبات نتایج مذاکرات در بلندمدت، می‌توان به تاثیر آن بر حوزه اقتصاد امیدوار بود.این کارشناس توضیح داد: بازار خودرو در بخش داخلی، مونتاژی و وارداتی تابعی از پارادایم‌های اقتصاد سیاسی است. بنابراین بازار خودرو با توجه به تحولات اقتصاد سیاسی، تورم و رکود تورمی تعمیق‌شده در بلندمدت رو به افزایش است؛ مگر اینکه تحولات بنیادینی در حوزه اقتصاد سیاسی و به صورت کلان در تصمیم‌سازی‌ها و شالوده صنعت خودرو اتفاق بیفتد.او اضافه کرد: هر اتفاقی در حوزه اقتصاد سیاسی مانند مذاکرات، تاثیر مقطعی بر بازارهای مالی دارد. از این رو اخبار مثبت مذاکرات می‌تواند بازار خودرو را با روند کاهشی کوتاه‌مدت و اخبار منفی مذاکرات بازار خودرو را با روند افزایشی کوتاه‌مدت مواجه می‌سازد.
دوره‌های تعطیلی و ابهام بدترین زمان معامله در بازار خودرو است
فرزانه تشریح کرد: هم‌زمان با افزایش نرخ ارز و مطرح شدن مباحثی درباره تعرفه واردات یک حباب قیمتی در بازار خودرو به‌وجود آمد. این افزایش قیمت‌ها نه‌تنها با واقعیت بازار همخوانی نداشت، بلکه به دلیل نبود عرضه خودرو از سوی خودروسازان داخلی، چینی و وارداتی عملاً بر پایه شایعات و هیجانات رسانه‌ای شکل گرفت.او ادامه داد: فعالان بازار خودرو همواره بر این نکته تاکید دارند که بدترین زمان برای انجام معامله روزهای تعطیل و مقاطع مبهم بازار همچون تعطیلات نوروز است، چراکه بازار در انتظار تثبیت نرخ ارز و تعیین قیمت‌ها در روزهای کاری می‌ماند. بنابراین بازار در فروردین ماه معمولاً دچار آشفتگی معاملات شده و تثبیت نرخ‌ها تا اواخر ماه زمان می‌برد.
تفکیک مسیر دلار از بازار خودرو تحلیلی عوام‌پسندانه است
فرزانه اظهار کرد: در سال گذشته بازدهی بازار خودرو به طور میانگین حدود ۲۵ تا ۲۶ درصد بود. بنابر این بازار خودرو همچنان یکی از گزینه‌های سرمایه‌ای باقی مانده، هرچند قدرت تأثیرپذیری بازار خودرو تحت فشار اقتصاد سیاسی و رکود تورمی در حدود ۳۵ درصد از نرخ ارز عقب مانده است.او یادآور شد: در سال گذشته بیش از همیشه اثرگذاری نرخ ارز بر قیمت خودرو کاهشی شد، اما این برداشت که دلار و خودرو از یکدیگر جدا شده‌اند نادرست بوده و این ادعا غیرکارشناسی و عوام‌پسندانه است. همچنان رابطه مستقیم میان بازار ارز و بازار خودرو وجود دارد، اما این رابطه در برخی مقاطع تضعیف شده و با تأخیر خود را نشان می‌دهد.با توجه به نظر کارشناسان می‌توان دریافت که بازار خودرو بیش از هر زمان دیگری به تحولات اقتصاد سیاسی کشور گره خورده است. چشم‌انداز بازار خودرو در گرو تحولات بنیادین و پایدار در ساختار تصمیم‌سازی کلان اقتصادی است. پایداری عنصر مغفولی است که در معادلات کلان اقتصاد ایران کمترین سهم را داشته و تا زمان رفع این ضعف اساسی، نمی‌توان به ثبات یا شکوفایی صنعت خودرو امیدوار بود.