به گزارش افق امروز احمد محمدی، استاد دانشگاه آزاد اسلامی و مدیر یکی از شرکت‌های دانش بنیان در گفت‌وگو ، با اشاره به ظرفیت بالای محصول دانش‌بنیان شرکت متبوع خود برای جایگزینی واردات کوکوپیت گفت: محصول ما می‌تواند از خروج سالانه ۶ میلیون دلار ارز جلوگیری کند؛ چرا که سالانه بیش از ۱۲ هزار تُن کوکوپیت از کشورهای سریلانکا و هند وارد کشور می‌شود، درحالی‌که ما توان تولید داخلی آن را با کیفیت مناسب داریم.
وی افزود: در حال حاضر، ظرفیت تولیدی ما به حدود ۲۰۰۰ تُن رسیده و در صورت حمایت از سوی وزارت جهاد کشاورزی و محدود شدن واردات، این محصول می‌تواند نیاز بازار داخلی را تأمین کرده و حتی به صادرات نیز برسد.
استفاده از زوائد درخت خرما برای تولید بستر کشت
این مقام مسئول با بیان اینکه محصولات شرکت هادی نخل بی‌همتا تحت برند اختصاصی «اکوپیک» تولید می‌شوند، تصریح کرد: ما از زوائد نخل خرما، به‌ویژه برگ‌ها و تنه‌هایی که سالانه حدود ۵۰۰ هزار تُن در کشور تولید می‌شوند و مصرفی ندارند، برای تولید بستر کشت استفاده می‌کنیم.
وی ادامه داد: ایده اولیه در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ با هدف پژوهش در زمینه بسترهای کشت گیاهان آغاز شد و پس از انجام مطالعات گسترده، از جمله ارائه ۲۲ مقاله ISI در مجلات بین‌المللی، از سال ۱۳۹۸ وارد فاز تولید شدیم.
محصولات متنوع برای کشاورزی نوین
محمدی با اشاره به تنوع محصولات تولیدی این شرکت اظهار داشت: ما محصولاتی برای سیستم هیدروپونیک، سیستم نشا، گلخانه‌های خاکی و حتی روف‌گاردن طراحی و تولید کرده‌ایم. یکی از شاخص‌ترین محصولات ما نوعی بستر با قابلیت فوق‌العاده جذب آب است که به‌عنوان “سوپر جاذب” در شرایط بحران آب کاربرد فراوانی دارد.
وی افزود: محصولات ما در حال حاضر در صنایع فضای سبز، باغات، شهرداری‌ها و استان‌های مختلفی مانند اصفهان، فارس، کرمان، خراسان، تهران و همدان استفاده می‌شوند.
حرکت به سوی کشاورزی ارگانیک
این استاد دانشگاه با تأکید بر اهمیت رویکرد ارگانیک در کشاورزی گفت: محصولات ما بدون استفاده از کود شیمیایی تولید می‌شوند و ترکیبی فرآوری‌شده از مواد طبیعی هستند که می‌توانند هم تغذیه گیاه را تأمین کنند و هم رشد آن را بهبود بخشند. اگر به‌صورت اختصاصی از این بستر استفاده شود، می‌توان به‌خوبی در مسیر کشاورزی ارگانیک گام برداشت.
صادرات؛ برنامه آینده، پس از تثبیت بازار داخلی
محمدی در خصوص صادرات محصولات نیز اظهار داشت: ما ابتدا تمرکز را بر بازار داخلی گذاشتیم تا برند جا بیفتد. خوشبختانه اکنون به این مرحله رسیده‌ایم و مشتریان از سراسر کشور پیگیر محصولات ما هستند. در مراحل بعدی، صادرات را نیز در برنامه داریم.
تولیدکننده منحصربه‌فرد در فرآوری تخصصی
وی در پاسخ به این پرسش که آیا تولیدکننده مشابهی در داخل وجود دارد یا خیر، توضیح داد: در حال حاضر تنها شرکتی هستیم که فرآوری تخصصی بر روی زوائد نخل انجام می‌دهیم. برخی دیگر تنها با آسیاب کردن مواد اولیه، محصول خام را عرضه می‌کنند که فاقد مشخصات فیزیکی و شیمیایی موردنیاز برای بستر کشت است و از نظر کیفی قابل مقایسه با محصول ما نیست.
برنامه‌های صادراتی و بازار هدف
محمدی با اشاره به برنامه‌های صادراتی شرکت متبوع خود اظهار داشت: در حال حاضر، کشورهای همسایه از جمله عمان، عراق و افغانستان به‌شدت به دنبال واردات محصولات ما هستند. عمان به‌ویژه به‌عنوان سکوی پرش برای صادرات ما مطرح است؛ چرا که این کشور از سرمایه‌گذاری و حمایت‌های ویژه‌ای برخوردار است.
وی افزود: در آینده، کشورهای منطقه خلیج فارس و حتی ترکیه که خود از بزرگترین تولیدکنندگان گلخانه‌ای در جهان است، می‌توانند بازارهای هدف ما باشند. ترکیه بیش از ۴۰ هزار هکتار گلخانه دارد و از این رو، می‌تواند یکی از مقاصد صادراتی مهم ما باشد.
توسعه محصولات و ارائه محصولات تخصصی
این مقام مسئول در خصوص توسعه محصولات شرکت گفت: چهار سال پیش، محصول ما یک بستر اصلاح‌کننده خاک عمومی بود، اما اکنون با توجه به نیازهای خاص هر مشتری، انواع مختلفی از محصولات تخصصی تولید کرده‌ایم. به‌عنوان مثال، محصولاتی ویژه برای کشت خیار، گوجه فرنگی و دیگر گیاهان تولید می‌کنیم.
وی ادامه داد: ما برای هر مشتری که درخواست دارد، آنالیز خاک انجام داده و محصول مناسب با شرایط خاص خاک او تولید می‌کنیم. این امر باعث می‌شود که محصول ما بر اساس اقلیم و نوع خاک بهینه‌سازی شده و نتیجه بهتری در کشت محصولات کشاورزی حاصل شود.
تأثیر محصولات بر افزایش بازدهی کشاورزی
محمدی با اشاره به تأثیر محصولات این شرکت بر افزایش بازدهی کشاورزی گفت: در صورت استفاده صحیح از بسترهای کشت ما و با توجه به فاکتورهای مختلف مانند رطوبت، نور و آبیاری مناسب، افزایش تولید تا ۴۰ درصد هم ممکن است. مشتریان ما این افزایش بازدهی را گزارش کرده‌اند.
مشکلات و نیاز به حمایت‌های دولتی
این استاد دانشگاه با اشاره به چالش‌های تولید و نیاز به حمایت‌های دولتی گفت: یکی از مشکلات اصلی ما این است که بازار کشش لازم را ندارد. در حالی که هزینه تولید روز به روز افزایش می‌یابد؛ اما در سمت مشتریان، به‌ویژه گلخانه‌داران، مشکلی به نام تأخیر در پرداخت وجود دارد. آن‌ها معمولاً چک‌های ۴ ماهه می‌دهند و این باعث ایجاد مشکلات نقدینگی برای ما می‌شود.
وی با بیان اینکه با وجود استقبال گسترده از محصولات ما، تاکنون هیچ‌گونه حمایتی از سوی نهادهای دولتی دریافت نکرده‌ایم و ادامه داد: ما نیاز به حمایت‌های دولت داریم. به‌ویژه در زمینه تأمین وام‌ها و تسهیلات برای پوشش هزینه‌های جاری و خرید ماشین‌آلات. در حال حاضر، ما مواد اولیه را به‌صورت نقد خریداری می‌کنیم و از طرف دیگر، گلخانه‌داران پرداخت‌های دیرهنگام دارند. این مشکلات باعث کندی در گردش مالی شرکت می‌شود.
عدم حمایت از محصولات دانش‌بنیان
محمدی با انتقاد از کمبود حمایت‌های دولتی برای محصولات دانش‌بنیان اظهار داشت: ما هیچ‌گونه حمایتی از طرف دولت دریافت نکرده‌ایم. محصولات ما به‌ویژه در زمینه کشاورزی و فضای سبز می‌توانند به‌طور چشمگیری کیفیت و کارایی در کشور را افزایش دهند، اما حمایت‌های لازم از سوی نهادهای دولتی وجود ندارد.
وی در ادامه گفت: ما نمی‌خواهیم که کسی محصول ما را تبلیغ کند یا به‌صورت رایگان از آن حمایت کند، بلکه تنها نیاز به تسهیلات مالی داریم تا بتوانیم به‌طور مؤثری به توسعه محصولات و پاسخگویی به نیازهای بازار بپردازیم.
مشکلات تأمین مواد اولیه و ناترازی در تأسیسات
محمدی با بیان مشکلات جدی در تأمین مواد اولیه و ناترازی‌های موجود در تأسیسات تولیدی گفت: متأسفانه در حال حاضر، مشکلات زیادی در زمینه تأمین مواد اولیه داریم. حتی در مواردی که پول کافی برای خرید مواد اولیه داریم، به دلیل ناترازی‌های برق و گاز، تولید با اختلال مواجه می‌شود.
وی افزود: در همین شرایط، گلخانه‌داران نیز با مشکلات مشابهی روبه‌رو هستند. آن‌ها زمانی که به ما سفارش می‌دهند، به‌طور مشخص از ما درخواست دارند که محصولشان را در زمان مشخصی تحویل دهیم. اما در موارد زیادی به‌دلیل مشکلات تأمین مواد اولیه، نمی‌توانیم به این تعهدات عمل کنیم و مجبوریم به‌طور موقت سفارشات را لغو کنیم. این شرایط هم برای تولیدکننده و هم برای مشتریان مشکل‌ساز است.
ناتوانی در حل مشکلات به دلیل نبود حمایت
این مقام مسئول با انتقاد از نبود حمایت‌های لازم در حل مشکلات تولیدی، گفت: در حالی که همه می‌گویند مشکلات زیادی داریم، اما هیچ‌گونه گوش شنوایی وجود ندارد. مسئولین می‌گویند نه پول داریم، نه وام می‌توانیم بدهیم و نه امکانات کافی برای حمایت از تولیدکنندگان داریم. این معضل در تمام صنایع وجود دارد و مشکلات بیشتر از آنچه که فکر می‌کنیم، پیچیده است.
وی ادامه داد: ما به‌عنوان تولیدکننده، با وجود مشکلات مالی و فنی، همچنان در تلاش هستیم تا محصول خود را تولید کنیم، اما در عین حال با مشکلات بزرگتری مانند تأمین مواد اولیه و ناترازی‌های تأسیسات روبه‌رو هستیم که بر فرآیند تولید تأثیر منفی می‌گذارد.
تأثیر ناترازی‌ها انرژی بر جریان کاری و تولید
محمدی با تأکید بر اهمیت رفع این مشکلات در سرعت بخشیدن به روند تولید، افزود: اگر تأسیسات و منابع انرژی به‌درستی تأمین نشوند، هیچ‌کدام از برنامه‌های تولیدی نمی‌توانند به‌درستی پیش بروند. ما برای ادامه کار به یک سیستم پایدار و حمایت‌های دولتی نیاز داریم تا مشکلات مالی، تأمین مواد اولیه و ناترازی‌ها برطرف شوند.