به گزارش افق امروزاما بخشهای گاز طبیعی مایع (الانجی) و مواد شیمیایی، رشد صادرات را از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون به ثبت رساندهاند. با این حال، اگر آسیبی که تقاضا برای نفت، زغالسنگ و سوخت را کاهش داده، به بخشهای نیروگاهی و تولیدی سرایت کند، صادرات الانجی و مواد شیمیایی نیز به خطر خواهد افتاد. رویترز در گزارشی، به بررسی اجمالی از وضعیت بازارهای عمده محصولات انرژی در سال ۲۰۲۵ تاکنون پرداخت.
کاهش صادرات نفت خام
بر اساس دادههای شرکت اطلاعات کالایی کپلر، حجم صادرات جهانی نفت خام از ژانویه تا آوریل، به ۴.۹۳ میلیارد بشکه رسید که ۱.۳ درصد کمتر از مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ بود و عمدتا ناشی از کاهش ۹ درصدی واردات توسط چین بود که بزرگترین واردکننده و مصرف کننده نفت خام در جهان به شمار میرود.سایر واردکنندگان بزرگ نفت خام که وارداتشان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش داشته، شامل آمریکا (منفی ۱۴ درصد)، کره جنوبی (منفی سه درصد)، ایتالیا (منفی ۱۲ درصد) و هلند (منفی یک درصد) هستند.افزایش واردات به هند (یک درصد)، ژاپن (پنج درصد) و تایوان (هفت درصد) تا حدودی جبران این کاهش بود. دادههای کپلر نشان میدهد که واردات نفت خام به هند در بازه زمانی ژانویه تا آوریل، همانند واردات به مالزی، لیتوانی، میانمار و عمان، رکورددار بوده است. افزایش فروش در این بازارها، نوید خوبی برای صادرکنندگان نفت خام است و رشد خرید نفت خام همه این اقتصادها احتمالا در سالهای آینده ادامه خواهد یافت. با این حال، مشخص نیست که آیا این بازارهای رشد، قادر به جبران کاهش مشاهده شده در شرق آسیا (چین، ژاپن، کره جنوبی و تایوان) خواهند بود یا خیر.آسیای شرقی احتمالا مهمترین بلوک واردکننده برای بازار نفت خام در یک دهه گذشته یا این حدود بوده و از سال ۲۰۱۹، حدود ۴۰ درصد از کل واردات نفت خام را به خود اختصاص داده است. با این حال، از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون، شرق آسیا فقط ۳۷ درصد از کل صادرات نفت خام را خریداری کرده که کمترین سهم برای این منطقه در شش سال گذشته است. اگر کاهش سالانه اندک خرید نفت خام در چین، ژاپن و کره جنوبی به طور خاص ادامه یابد، ممکن است صادرکنندگان جهانی نفت خام به منظور جایگزینی حجم از دست رفته تقاضا در شرق آسیا، نیاز به افزایش فروش به بازارهای نوظهور جدید داشته باشند.
سوختها و زغالسنگ
صادرات بنزین از ژانویه تا آوریل، پنج درصد نسبت به مدت مشابه مشابه سال قبل کاهش یافت، زیرا نگرانیهای اقتصادی و همچنین برقی شدن ناوگان خودروها، باعث تقاضای کمتر شد.دادههای کپلر نشان میدهد که در میان ۱۰ واردکننده بزرگ بنزین، فقط سنگاپور و پاکستان در سال ۲۰۲۵ نسبت به سال گذشته، افزایش واردات داشتهاند. همه بازارهای اصلی دیگر از جمله آمریکا، مکزیک، مالزی، امارات عربی متحده و نیجریه، کاهش تقاضا داشته اند.بازار دیزل یا گازوئیل نیز در سال جاری کاهش یافته، زیرا مسافت پیموده شده جهانی حمل و نقل از کاهش محموله کالا ضربه خورده است. در فاصله ژانویه تا آوریل، کل صادرات گازوئیل نسبت به سال گذشته، سه درصد کاهش یافت و به کمترین حجم برای مدت مذکور از سال ۲۰۲۲ رسید.
کاهش شدید واردات در فرانسه، ترکیه، مالزی و مکزیک به ثبت رسید که نشان دهنده دامنه وسیع رکود در مصرف بنزین است. کاهش بیشتر تولید و جابه جایی کالا باعث کاهش بیشتر واردات گازوئیل خواهد شد.صادرات زغالسنگ حرارتی از ژانویه تا آوریل نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۶.۷ درصد کاهش یافت، زیرا تمام واردکنندگان اصلی سنتی از جمله چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و تایوان خریدشان را کاهش دادند. حجم واردات در ویتنام، ترکیه و هلند که نقطه اصلی ورود کالاهای فله به سرزمین اصلی اروپا است و همچنین در بنگلادش و مراکش، افزایش یافت.به نظر میرسد آسیای جنوب شرقی و شمال آفریقا به دلیل نیاز به برق ارزانتر در این اقتصادها، بازارهای رو به رشد صادرکنندگان زغالسنگ در کوتاه مدت باقی خواهند ماند. اما اگر چین و هند هر دو به کاهش وابستگی کلی واردات زغالسنگ ادامه دهند، مجموع واردات محمولههای زغالسنگ در سالهای آینده، رو به کاهش خواهد بود.
رشد گاز طبیعی مایع (الانجی) و شیمیایی
برخلاف روندهای مشاهده شده در بازارهای نفت خام، سوختهای تصفیه شده و زغالسنگ، حجم صادرات الانجی و مواد شیمیایی از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون، در مسیر رشد بوده است. مجموع صادرات الانجی از ژانویه تا آوریل رکورد زد و به بیش از ۱۴۳ میلیون تن رسید. اما این رقم فقط یک درصد درصد بیشتر از مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ بود و بنابراین، هرگونه کاهش مداوم در محمولههای الانجی در ماههای آینده میتواند رشد حجم صادرات در سال جاری تاکنون را معکوس کند.افزایش شدید هزینههای گاز طبیعی در بازارهای کلیدی، بهویژه در مقایسه با زغالسنگ، از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون، باعث کاهش تقاضا برای الانجی در آسیا شده است و هرگونه رکود پایدار در فعالیتهای صنعتی باعث کاهش بیشتر تقاضا برای الانجی در آینده خواهد شد.حجم صادرات مواد شیمیایی به دلیل افزایش تقاضای واردات در هند، برزیل، کره جنوبی و استرالیا، از ژانویه تا آوریل، چهار درصد افزایش یافت و به بالاترین حد سه سال اخیر رسید.بر اساس گزارش رویترز، با این حال، هر گونه تضعیف اقتصادی بیشتر، به ویژه در بخش تولید، احتمالا تقاضا برای واردات مواد شیمیایی را کاهش میدهد و مشکلاتی که اکنون عمدتا در بخش نفت و سوخت احساس میشود، در سراسر صنعت انرژی ملموس خواهد شد.