عراقچی با راهنمایی‌های رهبر انقلاب با آمریکا گفت‌و‌گو می‌کند

چهارچوب‌ها و ملاحظات گفت‌و‌گو با آمریکا
اظهارات رئیس‌جمهوری در آیین بزرگداشت روز ملی فناوری هسته‌ای که با حضور خانواده‌های شهدای هسته‌ای برگزار شد، چند بخش داشت. در کنار تأکید بر رویکرد جمهوری اسلامی ایران بر استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای، پزشکیان اشاره‌های صریح و روشنی هم درباره مذاکرات پیش رو داشت. مثلاً اینکه این مذاکرات در چه سطحی برگزار می‌شود، مستقیم است یا غیرمستقیم و چه حوزه‌هایی را شامل می‌شود. مهم‌ترین بخش این سخنان پزشکیان را این واقعیت می‌توان عنوان کرد که دستورکار وزیر امور خارجه و اساساً هیأت ایرانی در مسقط پایتخت عمان، از طریق چهارچوب‌های کلی تعیین شده از سوی مقام معظم رهبری تأیید شده است.
رئیس‌جمهوری در این بخش از سخنان خود، به دیدارهای منظم خود با رهبر معظم انقلاب اسلامی و نیز راهبردهای تعیین شده از سوی ایشان اشاره کرد که می‌تواند بیانگر تعیین چهارچوب‌ها و راهبردها در زمینه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشد. این راهبردها که پزشکیان به آنها اشاره کرد، ناظر بر مراودات تجاری احتمالی ایران و آمریکا است که بنا به گفته پزشکیان، ایران از این امر ابایی ندارد، مشروط بر اینکه ملاحظات و چهارچوب‌های امنیت ملی ایران رعایت شود.
رئیس‌جمهوری با اشاره به دیدارهای منظم خود با مقام معظم رهبری گفت: «ایشان هیچ‌گونه مخالفتی با سرمایه‌گذاری خارجی حتی از سوی سرمایه‌گذاران آمریکایی ندارند، به شرط آنکه با توطئه، براندازی یا سیاست‌های غلط همراه نباشد. ایران جای فتنه‌گری نیست؛ عده‌ای می‌خواهند با نفوذ، اطلاعات جمع‌آوری کرده و بعد افراد را ترور کنند. اینجا محل توطئه و نفوذ نیست، بلکه بستر سرمایه‌گذاری و توسعه است.»
پزشکیان پس از ترسیم خطوط قرمز و ملاحظات جمهوری اسلامی ایران برای هرنوع مراوده اقتصادی با آمریکا، به اصل دیگری در زمینه سیاست خارجی تأکید کرد؛ اصل آمادگی همیشگی ایران برای گفت‌و‌گو و تعامل. اما در اینجا نیز بویژه در گفت‌و‌گوی پیش رو، باز هم سازوکارهایی، البته از سوی ایران تعیین شده است.
وی گفت: «همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند، جمهوری اسلامی آماده تعامل و گفت‌و‌گو است، اما این تعامل باید غیرمستقیم، عزتمندانه و همراه با تضمین‌های روشن باشد، چرا که ما هنوز به طرف مقابل اعتماد نداریم.» رئیس‌جمهوری پس از تکرار بی‌اعتمادی جمهوری اسلامی ایران به آمریکا که ناظر بر عهدشکنی‌های این دولت در همه سال‌های پس از انقلاب است، اضافه کرد: «هرگونه ارتباط در چهارچوب منافع ملی و حفظ عزت ملت ایران خواهد بود.» پزشکیان تأکید کرد: «بار دیگر اعلام می‌کنیم که ایران نه دنبال بمب هسته‌ای بوده، نه هست و نه خواهد بود.»

مذاکره عراقچی بر پایه راهنمایی رهبری
رئیس‌جمهوری به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی، به شکل مذاکره پیش رو هم اشاره کرد و اینکه چهارچوب‌های این مذاکره چطور تعیین شده است.
پزشکیان با بیان اینکه «ان‌شاءالله با شکل‌گیری گفت‌و‌گوها، روند تعامل نیز تقویت خواهد شد»، ادامه داد: «روز شنبه دکتر عراقچی با راهنمایی‌ها و توصیه‌های مقام معظم رهبری، در عمان با آمریکا وارد گفت‌و‌گوی غیرمستقیم خواهد شد. موضع جمهوری اسلامی ایران درباره مسائل کلان، همان است که رهبری معظم بارها با صراحت بیان کرده‌اند؛ موضعی روشن، مستحکم و غیرقابل تردید.» وی البته اضافه کرد، «در سایر موضوعات نیز که امکان تعامل وجود دارد، گفت‌وگوها شکل خواهد گرفت و مسیر تعامل ادامه خواهد داشت.»

تکرار مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی
اما تأکید پزشکیان بر تعامل و تصریح وی بر اینکه ایران اهل گفت‌و‌گو است، به این معنی نیست که ایران یا دولت از اصول و مواضع انقلابی خود عدول کرده، خطوط قرمز کمرنگ شده یا ارزش‌ها به فراموشی سپرده شده باشند. همچنان که مذاکرات در موضوع هسته‌ای همزمان با دنبال کردن طرح‌های توسعه صنعت هسته‌ای دنبال می‌شود، مذاکره نیز با حفظ اصول، مواضع و ارزش‌ها دنبال می‌شود.
از جمله اینکه رئیس‌جمهوری در آیین دیروز ابتدا یاد شهدای ترور و دانشمندان شهید هسته‌ای را گرامی داشت و تأکید کرد که «می‌خواهند ما را متهم به تروریسم کنند، اما ملت ایران قربانی تروریسم است؛ شاهدان زنده این جنایت‌ها همین امروز در کنار ما حضور دارند.»
وی با تأکید بر اینکه «دشمنان این ملت همان‌هایی هستند که نمی‌خواهند ملت ایران رشد کند، همان‌هایی که بهترین‌های ما را هدف قرار دادند و عاشقان وطن را به جرم آگاهی ترور کردند»، ادامه داد: «آنان گمان می‌برند با از میان برداشتن چند نفر می‌توانند این ملت را زمین‌گیر کنند، اما اشتباه می‌کنند. ایران تنها متکی به چند دانشمند و نخبه نیست؛ این ملت پر از انسان‌هایی است که آماده‌اند از همه‌چیز خود برای عزت و سربلندی کشورشان بگذرند.»
پزشکیان در این بخش، بار دیگر بر سیاست قطعی جمهوری اسلامی ایران در مخالفت با تولید سلاح هسته‌ای تأکید و اظهارکرد: «ایران به‌ دنبال ساخت بمب اتم نیست، اگر قرار باشد کسی در این کشور سیاست‌گذاری کند، بالاتر از مقام معظم رهبری کسی نیست؛ ایشان رسماً و علناً اعلام کرده‌اند که جمهوری اسلامی ایران به‌ دنبال بمب هسته‌ای نیست و این موضع از سر اعتقاد و باور است، نه تاکتیک یا مصلحت‌گرایی.» رئیس‌جمهوری پس از بیان این تأکید، از فضاسازی‌های رسانه‌ای و سیاسی علیه ایران انتقاد کرد و گفت: «با وجود اعلام شفاف مواضع جمهوری اسلامی، باز هم عده‌ای مدام تکرار می‌کنند که ایران به‌دنبال ساخت بمب هسته‌ای است. ادعا می‌کنند می‌خواهند اطمینان پیدا کنند، در حالی‌که صدها بار راستی‌آزمایی انجام داده‌اند و اگر باز هم بخواهند هزاربار راستی‌آزمایی کنند چیزی برای پنهان‌کاری وجود ندارد.»

ملت ایران هرگز ذلیل نخواهد شد
رئیس‌جمهوری همه آنچه از سوی دانشمندان و نخبگان در این کشور خلق شده را نیازهای واقعی و حیاتی ملت برشمرد و گفت: «دشمنان هرگز نمی‌خواهند این نیازها رفع شود و ما را مستقل ببینند، اما ملت ایران هرگز ذلیل نخواهد ماند.»
وی پس از تأکید بر اینکه «اگر امروز به این دستاوردها نرسیده بودیم، مردم ما برای یک درمان ساده باید راهی اروپا می‌شدند و سرمایه ملی از کشور خارج می‌شد» به برخی دیگر از شبهه افکنی‌ها و فضاسازی‌های غربی‌ها علیه ایران در زمینه جنگ طلبی پاسخ داد: «جمهوری اسلامی به‌دنبال جنگ نیست، ما در برابر هرگونه تجاوز، با تکیه بر دانشی که امروز خلق شده، با قدرت خواهیم ایستاد. هر چقدر دشمن بیشتر ضربه بزند، ما قوی‌تر خواهیم شد و هر چه تهدید بیشتر شود، ایستادگی ما محکم‌تر خواهد بود.»
تأکید پزشکیان بر اینکه «هر چه تهدید بیشتر شود، ایستادگی ما محکم‌تر خواهد بود» آن هم چند روز پیش از آغاز مذاکرات، دارای معانی مهمی است، معانی ای که انتظار می‌رود هم طرف‌های خارجی و هم طرف‌های داخلی آن را درک کنند و دریابند که سیاست مذاکره جمهوری اسلامی ایران، نه از سر استیصال، بلکه یک انتخاب برای اثبات چندباره حقانیت خود و تأمین بهتر منافع ملی است.
وی در همین باره با تأکید بر اینکه «جمهوری اسلامی ایران متجاوز نیست و قصد تجاوز به هیچ کشوری را ندارد» درباره کشورهای منطقه تأکید کرد: «با تمام کشورهای اسلامی، از سر باور قلبی و نه صرفاً سیاسی، اعلام برادری می‌کنیم. همسایگان ما، برادران مسلمان ما هستند و خواهان زندگی مسالمت‌آمیز با همه آنان هستیم.»

ضرورت برخورداری از قدرت دفاعی
پزشکیان در ادامه به نکته‌ای در ضرورت برخورداری از قدرت دفاعی اشاره کرد، قدرتی که امری حیاتی برای کشورهای مستقلی چون ایران است. و البته که این نکته، خلاف برخی فضاسازی‌های داخلی است که به رویکرد دولت در زمینه دفاعی نسبت داده می‌شود.
رئیس‌جمهوری پس از اشاره به جنایات رژیم صهیونیستی در منطقه و بیان اینکه «اسرائیل بدون رعایت هیچ ملاحظه انسانی و بی‌توجه به همه قوانین بین‌المللی، زنان، کودکان و سالخوردگان را به راحتی قتل عام می‌کند» گفت: «اگر ملت ایران لحظه‌ای در دفاع از خود سستی کند، همین سرنوشت را برای کشور ما نیز رقم خواهند زد، چنانکه امروز در غزه، لبنان و سوریه شاهد آن هستیم.»
وی تصریح کرد: «این ملت و فرزندان آگاه آن هرگز اجازه نخواهند داد دشمنان چشم طمع به این سرزمین داشته باشند. اگر دشمنان خیال تجاوز به این ملت را در سر بپرورانند، پاسخی محکم‌تر از همیشه دریافت خواهند کرد؛ این وعده به اتکای قدرت الهی و همت ملت است.»
رئیس‌جمهوری بار دیگر از فضاسازی‌ها و اتهام‌زنی‌های بی‌اساس جهانی علیه سیاست منطقه‌ای ایران انتقاد کرد و افزود: «برخی در دنیا بی‌دلیل و بی‌پایه شعار می‌دهند که ایران عامل ناآرامی و بی‌ثباتی در منطقه است، در حالی‌که خود آنان هستند که با استقرار بمب‌افکن‌ها، تجهیز کشورهای مختلف و دامن‌زدن به جنگ‌های نیابتی، منطقه را به آشوب کشانده‌اند.»  وی با بیان اینکه «اینها ادعای تمدن، امنیت و صلح دارند، اما عملاً جهان را به میدان جنگ، درگیری و خونریزی تبدیل کرده‌اند» گفت: «ما خواهان صلح، امنیت و گفت‌وگوی منطقی هستیم، اما هرگز از دستاوردهای خود کوتاه نخواهیم آمد. اهل معامله بر سر عزت، پیشرفت و نوآوری ملت ایران نیستیم و اجازه نخواهیم داد که دیگران برای ما حد و مرز تعیین کنند یا مانع فکر کردن، خلاق بودن و نوآور شدن ملت ما شوند.»
این بیان و تأکید پزشکیان مبنی بر اینکه «اهل معامله بر سر عزت، پیشرفت و نوآوری ملت ایران نیستیم» آن هم در آستانه مذاکره، معنای ویژه‌ای دارد که باید برای طرف‌های خارجی و داخلی شنیدنی باشد.
به عبارت دیگر، مذاکره‌ای که در دور جدید آغاز می‌شود، نه از سر ضعف بلکه از سر قدرت است و در چهارچوب خطوط قرمز ایران، کوتاه آمدن از دستاوردهای خود، از جمله دستاوردهای هسته‌ای جایی ندارد.
پزشکیان در تکمیل این بخش از سخنان خود، با بیان اینکه «ملت ایران همواره با قدرت ایستاده و حتی در شرایطی که برخی مدعی‌اند ایران در ضعیف‌ترین وضعیت قرار دارد، مردم کشور ما با صلابت و عزت به مسیر خود ادامه داده‌اند» اضافه کرد: «همان تحلیل‌گران همیشگی که پیش‌بینی‌هایشان اغلب غلط از آب درمی‌آید، باز هم تصوراتی اشتباه دارند. هر چقدر در داخل کشور اختلاف‌نظر داشته باشیم، در حفظ تمامیت ارضی، عزت و استقلال این سرزمین، هیچ اختلافی بین ما نیست و نخواهد بود.» سخن بالا را می‌توان به منزله دعوت از همگان برای وحدت در شرایط حساس کنونی دانست. و درعین حال این بخش را نیز در نظر داشت که به گفته پزشکیان «همه مردم ایران، فارغ از هر دیدگاه و گرایش، آماده‌اند از خاک خود با قدرت دفاع کنند. اگر هم اختلافی وجود دارد، آن را کنار خواهیم گذاشت، چرا که امنیت، عزت و استقلال کشور خط قرمز ماست. کسانی که خیال می‌کنند می‌توانند از شرایط سوءاستفاده کنند و با ایران درگیر شوند، به رویای خامی دل بسته‌اند.»
وی با اشاره به اینکه «ملت ایران هرگز اجازه نداده‌اند بیگانگان بر کشور مسلط شوند، نه در گذشته و نه در آینده» تصریح کرد: «با توکل به خدا و در سایه اتحاد، همدلی و پیروی از مقام معظم رهبری، باید دست در دست یکدیگر حرکت کنیم. اگر واقعاً خواهان صلح و آرامش هستند، ما نیز به‌دنبال آن هستیم. در موضوع توافق و مذاکرات، ما هیچ‌گاه آغازگر خروج از گفت‌و‌گو نبودیم، این دیگران بودند که از میز مذاکره خارج شدند و ما را تهدید کردند.  در برابر تهدیدها، ناچار به واکنش و ایستادگی هستیم، اما همچنان بر گفت‌و‌گو و راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز تأکید داریم.»

رونمایی از ۶ دستاورد جدید صنعت هسته‌ای
روز گذشته در آیین «روز ملی فناوری هسته‌ای» که با حضور رئیس ‌جمهوری و سازمان انرژی اتمی برگزار شد، از ۶ دستاورد جدید فناورانه این سازمان رونمایی شد. به گزارش ایرنا، این دستاوردها حوزه‌های متنوعی از چرخه سوخت هسته‌ای، تولید رادیوداروها، صنایع بهداشتی و درمانی، و کاربردهای صنعتی فناوری هسته‌ای را در‌بر می‌گیرد.
در بخش سلامت، از رادیوداروی تشخیصی «گالیوم فاپی» برای شناسایی بیش از ۳۰ نوع سرطان و رادیوداروی درمانی «لوتشیم فاپی» که در درمان هدفمند سرطان‌های پیشرفته کاربرد دارد، رونمایی شد. همچنین کرم پوستی «رنیوم-۱۸۸» که برای درمان سرطان‌های شایع پوستی تولید شده، از دیگر محصولات نوآورانه معرفی ‌شده بود.
در بخش صنعت، چشمه کبالت ۵۷ ویژه چاه‌پیمایی که تاکنون در انحصار چند کشور معدود بود، برای اولین‌بار به دست متخصصان داخلی تولید و به بهره‌برداری رسید. همچنین از محصول «متانول دوترهD۴» مورد استفاده در صنایع پتروشیمی، داروسازی و تجهیزات پیشرفته تصویربرداری (NMR) و ماده استراتژیک «دی اتیل هگزیل فسفریک اسید۲» به‌عنوان استخراج‌کننده فلزات ارزشمند نظیر اورانیوم، نیکل و کبالت نیز پرده‌برداری شد.

 وفاق جمعی راست و چپ بر سر اصل مذاکره
امروز در همه بخش‌های کشور، از ارکان رسمی و قانونی تا شخصیت‌ها و جریان‌های سیاسی، درباره اصل مذاکره صدای واحدی شنیده می‌شود. درباره چرایی شکل‌گیری این وفاق و اینکه چرا بر خلاف دولت‌های گذشته، امروز هماهنگی و یکپارچگی در چنین سطحی است، می‌توان دلایل بسیاری ارائه کرد. اما گذشته از اینکه این وفاق چگونه شکل گرفت و حاصل کدام رویکرد بود، تنوع و پراکندگی شخصیت‌ها، جریان‌ها و حتی رسانه‌های حاضر در این وفاق جالب توجه است.
محسن رضایی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «ایران به عنوان کشوری که هم به مذاکره و دیپلماسی اهتمام دارد و هم در میدان دفاع از خود توانمند است، در مذاکرات پیش رو با آمریکا، با صراحت، منطق و شجاعت از حقوق و منافع ملت ایران و نظام دفاع خواهد کرد. در مقابل، در صورت هرگونه تجاوز از سوی دشمن، در میدان دفاع از خود، با قدرتی فراتر از تصور دشمن وارد عمل خواهیم شد و متجاوزین را پشیمان خواهیم کرد.» وی تأکید کرد: «در هر دو حوزه (دیپلماسی و میدان)، تمامی ارکان نظام، از دولت تا نیرو‌های مسلح، در یک هم‌افزایی و هماهنگی کم‌سابقه در حال طراحی و اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های مربوطه هستند.»
سیدمحمود نبویان، نماینده تهران در مجلس هم در همین شبکه اجتماعی نوشت: «اگرچه محور شرارت دنیا یعنی رژیم شرور و تروریست آمریکا خواهان مذاکره بوده است، اما نوع مذاکره (غیرمستقیم)، موضوع مذاکره (فقط هسته‌ای) و محل مذاکره (کشور عمان) از سوی ملت بزرگ ایران تعیین شده است.» وی افزود: «توافق عبرت‌آموز برجام نشان داده است که هیچ‌گاه آمریکا به توافق خود عمل نخواهد کرد.»
روزنامه کیهان که همواره به مخالفت با مذاکرات شهره است، دیروز در یادداشتی نوشت: «مسأله مذاکره غیرمستقیم ایران با آمریکا، امری مسبوق به سابقه بوده و به دفعات در دولت‌های مختلف و موضوعات مختلف صورت پذیرفته است. مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در دولت شهید رئیسی نیز برقرار بوده و همان روند ادامه دارد و اتفاق جدیدی رخ نداده است.» نویسنده این روزنامه اضافه کرد: «در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در دولت سیزدهم موضوعاتی از قبیل مسأله هسته‌ای و تبادل زندانیان مطرح شده بود و بر همین اساس، مذاکرات غیرمستقیم درخصوص موضوعات مشخص، روندی مسبوق به سابقه بوده و به‌عنوان تغییر ریل ایران و عقب‌نشینی تلقی نمی‌شود.» سردبیر روزنامه «جوان» هم در یادداشتی پیش‌بینی‌هایی درباره مذاکره پیش رو ارائه کرد و نوشت: «ابتدا ممکن است ایران از طرف خود کاهش غنی‌سازی را بپذیرد. این را نباید عقب‌نشینی ایران تلقی کرد. حفظ صنعت هسته‌ای و غنی‌سازی تا درصدی که به نیازهای غیرتسلیحاتی ما جواب بدهد، همان ‌چیزی است که سال‌هاست می‌گوییم و می‌خواهیم. در مقابل کاهش سطح غنی‌سازی و افزایش نظارت‌ها، ایران باید امتیاز رفع کامل تحریم‌ها و ترک دشمنی‌های علنی در قالب حمایت از اپوزیسیون را بگیرد. در گام اول اگر رفع‌ تحریم‌ها با کاهش غنی‌سازی معامله شود، منطقی است.»
محمدباقر نوبخت، دبیر کل حزب اعتدال و توسعه هم با بیان اینکه به قدرت دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران اطمینان دارم، تأکید کرد: «دستگاه دیپلماسی حقوق کشورمان را در مذاکرات استیفا خواهد کرد و ملت ایران به صورت شرافتمندانه از آثار آن بهره‌مند می‌شوند.»