به گزارش افق امروز ضرورت جلوگیری از عرضه مازاد بر نیاز گاز مایع و گم شدن روزانه ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تن از این ماده، موضوعی است که سه سال پیش خبرگزاری تسنیم به آن پرداخته و هشدار داده بود. در اواخر دهه ۹۰، میزان عرضه خارج از شبکه گاز مایع به حدی بود که با وجود تأمین دو برابر نیاز واقعی مردم، همچنان صف‌های طولانی برای دریافت کپسول‌های ۱۱ کیلویی گاز مایع در استان‌های مختلف کشور، از جمله سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و کرمان در فصول سرد سال مشاهده می‌شد. با راه‌اندازی کامل سامانه الکترونیکی درخواست فرآورده‌های نفتی (سدف) و شناسایی تمامی متقاضیان واقعی گاز مایع در کشور، عرضه این ماده به‌طور مؤثری ساماندهی شد و از گم شدن روزانه ۳۰۰۰ تن گاز مایع جلوگیری به عمل آمد. این گاز مایع که در مقادیر بالا با قیمت یارانه‌ای تأمین می‌شد، توسط قاچاقچیان از مرزها خارج و با قیمت‌های چندین برابر به فروش می‌رسید. کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، در این خصوص اظهار داشت: “در سال ۱۳۹۹، میزان تولید روزانه گاز مایع ۶۵۰۰ تن بود که از این مقدار، روزانه ۵۸۰۰ تن عرضه می‌شد؛ در حال حاضر با ساماندهی عرضه گاز مایع در بستر سامانه سدف، در حالی که روزانه ۷۲۰۰ تن گاز مایع تولید می‌شود، ۲۸۰۰ تن در روز به مصرف می‌رسد و نسبت به سال ۹۹ از عرضه ۳۰۰۰ تن در روز گاز مایع مازاد جلوگیری شده است.”
در مورد سوابق سامانه سدف و مشکلات در ورود گاز مایع به آن، باید گفت که حدود ۵ سال پیش این سامانه با هدف توزیع کپسول گاز مایع و نفت سفید برای خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، راه‌اندازی شد تا با پایش این خانوارها، سوخت یارانه‌ای به دست مصرف‌کننده واقعی برسد و از انحراف آن جلوگیری شود. نگرانی اصلی در این زمینه، شفاف‌سازی و جلوگیری از قاچاق گاز مایع بود که در سمت دیگر مرز با قیمتی تا ۶۰ برابر بیشتر به فروش می‌رسید و سامانه سدف با شناسایی تقاضای واقعی، از این انحراف جلوگیری می‌کرد. با این حال، در فاصله زمانی حدود ۴ سال، اگرچه سامانه سدف برای توزیع نفت سفید فعال بود، اما گاز مایع هنوز به این سامانه اضافه نشده بود و این موضوع باعث می‌شد که با وجود تحویل بیش از نیاز واقعی گاز مایع به شرکت‌های توزیع، در مواقع خاص کپسول گاز در مناطقی که به گاز شهری دسترسی نداشتند، نایاب و قیمت آن که با یارانه دولت در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ حدود ۲۸ هزار تومان بود، به بالای ۲۰۰ هزار تومان افزایش می‌یافت.
در راستای اجرای بند ب تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و آیین‌نامه اجرایی هیات وزیران، توزیع گاز مایع برای مصرف‌کنندگانی که از گاز شهری بی‌بهره هستند، همانند گذشته مشمول دریافت گاز مایع یارانه‌ای بوده و بدون تغییر و با نرخ مصوب یارانه‌ای انجام خواهد شد، به شرط آنکه در سامانه سدف ثبت‌نام کرده و درخواست خود را از این طریق اعلام کنند. در حال حاضر، حدود ۹۵ درصد از متقاضیان دریافت گاز مایع مشمول قیمت یارانه‌ای هستند و ۵ درصد باقی‌مانده که عمدتاً گاز مایع را برای مصارف غیرضروری یا به عنوان سوخت دوم استفاده می‌کنند، با تصمیم دولت، این سوخت را به قیمت ۱۰ درصد بیشتر از نرخ گاز مایع یارانه‌ای دریافت خواهند کرد. با ثبت‌نام در سامانه سدف، ماهیانه ۴ کپسول گاز مایع به نرخ مصوب هر سال به هر خانوار اختصاص داده می‌شود. همچنین شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی موظف است تنها درب پالایشگاه، گاز مایع را به صورت عمده به شرکت‌های توزیع‌کننده تحویل دهد که این شرکت‌ها تحت نظارت وزارت صمت و سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده، این سوخت را به شکل کپسول به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، می‌رسانند. نکته مهم این است که توزیع فرآورده گاز مایع توسط عاملین و نمایندگی‌ها فقط از طریق سامانه سدف با زیرساخت الکترونیکی و استفاده از کارت بانکی امکان‌پذیر خواهد بود. این موضوع به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، اطلاع‌رسانی شده است تا در زمان مناسب در سامانه سدف برای دریافت گاز مایع با قیمت یارانه‌ای ثبت‌نام کنند. همچنین برای سایر موارد استفاده از گاز مایع، نرخ ۱۰ درصد بیشتر از نرخ یارانه گاز مایع در سامانه سدف بارگذاری می‌شود. سامانه پاسخگویی به شکایات وزارت صمت در خصوص گران‌فروشی و نظارت بر توزیع و سوالات مربوط به نرخ مصوب ۱۲۴ است و هر فردی که در این زمینه تخلفی مشاهده کند، می‌تواند از این طریق اطلاع‌رسانی کند. خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، می‌توانند با مراجعه به سامانه سدف به آدرس WWW.newtejaratasan.niopdc.ir درخواست خود را برای دریافت گاز مایع و نفت سفید ثبت کنند.