به گزارش افق امروز و به نقل از تسنیم، میکروپلاستیکها قطعات پلاستیکی کوچکی با ابعاد کمتر از پنج میلی‌متر هستند که در حال تبدیل شدن به یک آلاینده زیست محیطی مهم در همه نقاط زمین هستند. در حالی که بسیاری از مطالعات قبلی استدلال کرده بودند که این ذرات پلاستیکی به خودی خود مضر هستند، تا همین اواخر مشخص نبود که چه تأثیری می‌توانند بر آلاینده‌هایی داشته باشند که به آن‌ها می‌چسبند.
انسان‌ها روزانه مقدار زیادی “میکروپلاستیک” را از طریق غذا و هوا دریافت می‌کنند!
استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: انسان‌ها روزانه مقدار زیادی میکروپلاستیک را از طریق غذا, هوا و … دریافت می‌کنند اما هنوز مدرکی که نشان بدهند این موارد بر سلامت انسان اثر منفی دارند, وجود ندارد و این مورد در حال بررسی توسط دانشمندان است.
پلاستیک‌ها در برگیرنده خانواده بزرگی از مواد آلی با وزن مولکولی بالا هستند که به دلیل خواص فوق العاده و قیمت مناسب‌شان، کاربردهای گسترده‌ای یافته‌اند به‌طوری‌که تولید جهانی پلاستیک از ۱.۵ میلیون تن در سال ۱۹۵۰ به ۳۶۸ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود رشد تولید آن‌ها در آینده ادامه داشته باشد!
با این وجود، بقایای پلاستیک‌ها در محیط زیست، به عنوان یک آلاینده نوپدید شناخته می‌شوند که ممکن است تا صدها سال در محیط باقی بمانند؛ در حالی که اندازه پلاستیک‌های ورودی به محیط زیست گستره وسیعی دارد، در سال‌های اخیر پلاستیک‌های با اندازه بسیار کوچک به محیط زیست به طور فزاینده‌ای توجه کارشناسان را به خود جلب و نگرانی‌های روزافزونی را موجب شده‌اند.
دکتر سید حسین هاشمی؛ استاد دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره میکروپلاستیکها اظهار کرد: میکروپلاستیکها، پلاستیک‌‌هایی با اندازه ۱/۰ میکرومتر تا ۵ میلی‌متر هستند که منشأ انسانی دارند و جزو آلودگی‌های نوپدید دسته‌بندی می‌شوند.
وی درباره خطر آلودگی توسط میکروپلاستیکها توضیح داد: هر چند خطرات میکروپلاستیکها برای اکوسیستم موضوع تحقیقات روز دنیا است، نگرانی‌های قابل توجهی در زمینه پتانسیل ایجاد صدمه فیزیکی و شیمیایی در انواع جانداران از زئوپلانکتون‌ها تا پستانداران، از طریق انسداد دستگاه گوارش و امکان انتقال آلودگی‌های آلی به بدن موجودات و موارد مشابه و اثرات بالقوه آن‌ها بر سلامتی انسان وجود دارد.
استاد دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: به همین دلیل در برخی کشورها محدودیت‌هایی در کاربرد پلاستیک‌ها همچنین مشوق‌هایی برای بازیافت آن‌ها در نظر گرفته شده است؛ با این وجود، به دلیل محدود بودن تحقیقات انجام شده در این زمینه، سازمان جهانی بهداشت میکروپلاستیکها را به عنوان یک نگرانی دسته‌بندی کرده است و خواستار پژوهش‌های بیشتر در این زمینه شده است.
هاشمی تصریح کرد: انسان‌ها روزانه مقدار زیادی میکروپلاستیک را از طریق غذا، هوا و سایر مسیرها دریافت می‌کنند! با این وجود، به دلیل محدود بودن پژوهش‌ها، هنوز مستندات کافی در مورد اثرات آن‌ها بر سلامت انسان وجود ندارد و پژوهش‌ها در این زمینه ادامه دارد؛ یکی از مشکلات در زمینه پژوهش‌های مرتبط با میکروپلاستیکها، نبود روش‌های استاندارد برای پایش، سنجش و بررسی اثرات آن‌ها است.
وی درباره منابع ورود میکروپلاستیکها به اکوسیستم خاطرنشان کرد: عمده مسیرهای ورود میکروپلاستیکها ناشی از فعالیت‌های انسانی در خشکی‌ها است؛ پسماندها، فاضلاب و رواناب‌های سطحی آلوده از جمله اصلی‌ترین منابع ورود میکروپلاستیک به زیستگاه‌ها هستند.
اکنون، تیمی از دانشمندان به رهبری دانشگاه پلی‌تکنیک هنگ‌کنگ دریافته‌اند که میکروپلاستیکها می‌توانند سایر آلاینده‌ها را به میزان قابل توجهی مضرتر کنند. به عنوان مثال، فیلترهای UV که در محصولاتی مانند ضدآفتاب ها به میکروپلاستیکها متصل می‌شوند، می‌توانند فلز کروم موجود در آن‌ها را سمی‌تر کنند. از آنجایی که میکروپلاستیکها می‌توانند سایر آلاینده‌های محیطی مانند فلزات سنگین یا مولکول‌های آلی را روی سطوح خود انباشته کنند، می‌توانند تهدیدی حتی بیشتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد برای گیاهان، حیوانات و انسان‌ها ایجاد کنند.
میکروپلاستیکها و ترکیب مواد روی آن‌ها علاوه بر چسبیدن به سایر آلاینده‌ها، می‌توانند با یکدیگر ترکیب شوند و خواص شیمیایی آن‌ها را تغییر دهند. به عنوان مثال، فلزاتی مانند کروم (Cr) می‌توانند درحالی که به سطوح میکروپلاستیک متصل هستند، حالت‌های اکسیداسیون متفاوتی به خود بگیرند و سمی‌تر شوند.
دانشمندان تأکید کردند که باید ارزیابی‌های جامع‌تری از چگونگی تأثیر کمپلکس‌های فلزی متصل به میکروپلاستیک بر سلامت انسان انجام شود، به‌ویژه زمانی که میکروپلاستیکها همچنان در منابع آب آشامیدنی و آب لوله‌کشی تجمع می‌کنند.
نتایج این مطالعه در مجله Environmental Science & Technology Letters منتشر شده است.