به گزارش افق امروز شعار «ایران قوی با ورزش» یکی از راهبردهایی است که رهبر انقلاب با هدف قدرت‌نمایی فرزندان ایران در سطوح مختلف بین‌المللی مطرح کردند؛ شعاری که اکنون به عنوان یک هدف مهم در دستور کار قرار گرفته و برنامه‌های زیادی حول این شعار در حال اجرا است. یکی از این برنامه‌ها، تدوین طرح آمایش سرزمینی در ورزش است که با محوریت اجرای عدالت ورزشی در سطح کشور قرار است اجرایی شود.
سخن گفتن از عدالت ورزشی هر چند که ذهنیت‌ها را به سمت و سوی پاداش برابر یا استخدام قهرمانان رشته‌های مختلف خواهد برد اما واقعیت این است که عدالت ورزشی را نمی‌شود در یک یا چند مولفه ساده‌سازی کرد. واژه عدالت را باید با جمیع مولفه‌های مختلف مورد تعریف قرار گیرد. یکی از این مولفه‌ها توقع نتیجه‌گیری براساس میزان دسترسی ورزشکاران به امکانات و زیرساخت‌های استعدادیابی و تمرین است.
البته عدالت ورزشی در طرح آمایش سرزمینی را نباید تنها در توسعه ورزش در مناطق مختلف خلاصه کنیم بلکه در این طرح باید رشته‌های مدال‌آور المپیکی، پارالمپیکی و جهانی به طور همزمان در دستور کار قرار گیرند، رشته‌هایی که هر چهار سال یکبار نام ایران را در بزرگترین آوردگاه‌های ورزشی طنین انداز می‌کنند.
ورزش ایران به ۲ بخش المپیکی و پارالمپیکی تقسیم می‌شود و بخشی از آن نیز به رشته‌های غیرالمپیکی اختصاص دارد، اما آیا به میزان افتخاراتی که این سه بخش کسب کردند امکانات و زیرساخت‌ها یکسان است؟
برای پاسخ به این پرسش ابتدا لازم است نگاهی به اهمیت مدال‌های المپیکی و غیرالمپیکی داشته باشیم. در نگاه مسئولان ورزش، اهمیت مدال پارالمپیکی نه تنها کمتر از المپیکی‌ها نیست بلکه رهبر انقلاب با اشاره به تلاش توانیابان برای رسیدن به این مدال آن را ارزشمند قلمداد کردند.
با وجود تاکید مسئولان نظام و تاکیدات رهبر انقلاب بر عدالت ورزشی اکنون این سئوال مطرح می‌شود که آیا با افتخاراتی که قهرمانان کشور در ۱۰ دوره پارالمپیکی کسب کردند، میزان توجه به آنان و زیرساخت‌های این رشته‌ها در خور شان ورزش ایران است.
در بخش پاداش‌های ورزشی در ۲ دهه گذشته اتفاقات بسیار مهمی رخ داده تا جایی که پاداش دولت برای مدال‌های المپیکی و پارالمپیکی برابر و چند ماه پیش نیز پاداش پای سکوی این قهرمانان نیز برابر شد.
اما در بخش زیرساختی تفاوت وجود دارد زیرا در بسیاری از رشته‌های پارالمپیکی برخی مناطق نیاز به امکانات بیشتری دارند. فوتبال پنج نفره یکی از رشته‌های پارالمپیکی است که می‌تواند در میادین مختلف بین‌المللی افتخارآفرین باشد. این تیم مدال نقره تاریخی پارالمپیک ۲۰۱۶ ریو را در کارنامه دارد و این موضوع نشان می‌دهد توجه به زیرساخت‌های این رشته در نقاط مختلف کشور، دستاوردهای بزرگی برای کشور به همراه خواهد داشت.
محمدرضا مظلومی رئیس فدراسیون نابینایان و کم‌بینایان در گفت‌وگو با اشاره به مشکلات این فدراسیون گفته بود که اواخر دهه ۷۰ فدراسیون نابینایان از جانبازان جدا شد اما از آن زمان ما همواره گلایه امکانات را داریم، اما هیچ مشکلی حل نشده است. ما حتی در برخی از استان‌ها ساختمان برای هیات‌ها نداریم. ورزشکاران ما برای تمرین باید به دنبال رشته‌های دیگر باشند.
هر چند که بسیاری از ورزشکاران پارالمپیکی در زمین و امکانات مربوط به ورزش‌های المپیکی تمرین می‌کنند اما شرایط تمرینی این ۲ بخش بسیار متفاوت است. بسیاری از زمین‌های تمرینی و سالن‌ها شرایط لازم برای حضور ورزشکاران نابینا یا معلول را ندارند یا اینکه شهریه آن برای ورزشکاران این رشته غیرقابل پرداخت است و نمونه این داستان اختلاف مهدی اولاد دارنده مدال طلای پارالمپیک ۲۰۲۰ توکیو با فدراسیون دوومیدانی بود که اجازه حضور در مجموعه ورزشی آفتاب انقلاب را نداشت.
سایر دوومیدانی‌کاران پارالمپیکی که بیشترین مدال ممکن را در ادوار مختلف کسب کردند نیز به صورت غیرمتمرکز در استان‌های مختلف در زمین‌های غیر تخصصی تمرین می‌کنند.
با توجه به قرار گرفتن نسل طلایی رشته‌های پارالمپیکی در سال‌های پایانی دوران فعالیت و برنامه کمیته ملی پارالمپیک برای تک رقمی شدن جایگاه ایران در آوردگاه‌های بزرگ جهانی، اکنون استعدادیابی باید اولویت تمام فدراسیون‌های زیر مجموعه این کمیته باشد. اما استعدادیابی در ذات خود نیاز به زیرساخت هایی دارد که باید در طرح آمایش سرزمینی مورد توجه قرار گیرد.
دیده شدن واقعیت‌های ورزش پارالمپیکی در طرح آمایش سرزمینی و اجرای عدالت ورزشی در این رشته‌ها می‌تواند گام مهمی در راستای تک رقمی شدن جایگاه ایران در سطح جهان باشد. واقعیت عدالت ورزشی در رشته‌های پارالمپیکی آن است که توجه به ورزشکاران و رشته‌های پارالمپیکی باید هم‌تراز به رشته‌های المپیکی باشد. البته هم‌تراز بودن به معنای تقسیم مساوی امکانات یا زیرساخت‌های ورزشی نیست زیرا جامع آماری ورزشکاران المپیکی بسیار بالاتر از پارالمپیکی‌ها است و آنچه باید مورد توجه قرار گیر کاستی‌های ورزش‌های پارالمپیکی است.