به گزارش افق امروزدر زمان جو بایدن آمریکا بارها با کمک‌های تسلیحاتی خود از اوکراین در برابر روسیه حمایت کرد. هرچند پس از آمدن ترامپ همه‌چیز برعکس شد. ترامپ نه‌تنها دیگر تمایلی به حمایت از اوکراین نداشت، بلکه می‌خواست پول‌های داده شده را نیز پس بگیرد. اینجا بود که بحث منابع معدنی کمیاب اوکراین و کاربرد آنها مطرح شد.
نبرد بر سر استفاده از منابع کمیاب اوکراین و کاربرد مهم آنها در آینده
در ماه‌های اولیه ریاست جمهوری دونالد ترامپ تنش‌های زیادی بین او و رئیس‌جمهور اوکراین بروز کرد. ترامپ تاکید داشت که اوکراین باید با امضاء یک قرارداد ویژه هزینه کمک‌های نظامی آمریکا را پرداخت کند. هرچند زلنسکی تاکید داشت که جو بایدن آنها را به‌عنوان کمک داده است و این کشور هیچگونه بدهی خاصی به آمریکا ندارد.در نهایت پس از مذاکرات فراوان توافق‌نامه منابع کمیاب بین آمریکا و اوکراین امضا شد. در نتیجه این قرارداد اعلام شد که اوکراین دیگر به آمریکا بدهی ندارد و می‌تواند روی منابع طبیعی و معدنی خود مالکیت کامل داشته باشد. همچنین ۵۰ درصد از درآمد پروژه‌های معدنی به صندوق مشترک آمریکا و اوکراین واریز می‌شود. منابع این صندوق برای توسعه زیرساخت‌ها و بازسازی اوکراین استفاده خواهد شد.نکته مهم اینجاست که آمریکا اولویت استخراج و فرآوری منابع معدنی اوکراین را در اختیار دارد. در حالیکه پیشتر این منابع به چین ارسال می‌شدند.
نگاهی به مواد معدنی و عناصر کمیاب اوکراین
در توافق‌نامه آمریکا و اوکراین ۵۷ ماده معدنی دیده می‌شود. ذخایر لیتیوم و عناصر کمیاب اوکراین آنقدر زیاد است که ارزش آن از ترلیون‌ها دلار نیز فراتر می‌رود. منظور از منابع یا عناصر کمیاب گروهی از ۱۷ عنصر مهم از جمله اسکاندیم و ایتریم هستند که در فرآیندهای صنعتی مهم و فناوری بسیار کاربرد دارند.اوکراین همچنین به‌عنوان کشور تولید‌کننده منگنز شناخته می‌شود. ماده‌ای که در متالورژی و باتری‌های محبوب لیتیوم-یونی استفاده می‌شود. همچنین این کشور ذخایر گرافیت بسیار زیادی دارد که آن هم در باتری‌های لیتیوم-یونی کارایی دارد. از دیگر منابع مهم و کمیاب اوکراین می‌توان به ذخایر قابل توجه زیرکونیوم سیلیکات اشاره کرد که کاربرد آن در صنعت سرامیک و الکترونیک فوق‌العاده زیاد است.
زیرکونیوم سیلیکات
استخراج گرافیت در اوکراین به‌صورت بسیار محدود انجام می‌شود. ذخایر لیتیوم این کشور نیز به‌خاطر جنگ کنونی و نیاز به فناوری و سرمایه‌گذاری جدید دست نخورده باقی مانده‌اند. شرق اوکراین مملو از مواد معدنی مهم از جمله لیتیوم، تیتانیوم، گرافیت و عناصر کمیاب است که در فناوری‌های مدرن استفاده می‌شوند. هرچند این بخش در اشغال روسیه قرار دارد. علاوه بر این، بسیاری از زمین‌شناسان معتقد هستند که استخراج برخی از این عناصر از نظر اقتصادی معقول نیست.به‌باور این گروه از افراد آمریکا در کوتاه‌مدت بیشتر دسترسی به نفت، گاز و زیرساخت‌های معدنی اوکراین را مدنظر داشته است.
دلایل علاقه عجیب آمریکا به منابع اوکراین
آمریکایی‌ها معتقد هستند عناصر کمیاب کلید فناوری‌هایی هستند که آینده را شکل میدهند. در نتیجه آنها می‌خواهند که روی این منابع تسلط کافی داشته باشند. از آنجایی که چین اکنون ۶۰ درصد از کل زنجیره‌های تامین منابع کمیاب و ۸۵ درصد از ظرفیت فرآوری جهان را در اختیار دارد، کاملا مشخص است که چرا آمریکا روی استفاده از منابع کمیاب اوکراین تاکید دارد.
تجاوز روسیه به اوکراین باعث شده چالش‌های بزرگی در راه دسترسی به برخی منابع ایجاد شود. همچنین حالت جنگی سبب شده میزان استخراج این منابع و فرآوری آنها نیز کاهش یابد.
در وضعیت کنونی آمریکا می‌خواهد تا جایی که ممکن است وابستگی خود به چین را کاهش دهد. در صورتی که تنش‌ها افزایش پیدا کنند، چین قادر خواهد بود از این نظر آمریکا را حسابی تحت‌فشار قرار دهد. فراموش نکنید که فناوری‌های جدید و هوش مصنوعی آینده جهان را شکل میدهند.
کاربرد ذخایر معدنی اوکراین در صنایع آمریکایی
گرافیت و لیتیوم برای باتری‌های مورد استفاده در خودروهای برقی بسیار مهم هستند. همچنین آنها در صنعت رو به رشد باتری‌های لیتیوم-یونی نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. آن هم در حالیکه از گوشی هوشمند گرفته تا شبکه‌های ذخیره‌‌سازی برق همگی به آنها نیاز دارند.بریلیوم به‌خاطر سبکی باورنکردنی، استحکام و رسانایی حرارتی خود بسیار ارزشمند تلقی می‌شود. این عنصر در صنایع هوافضا، دفاعی و الکترونیک کاربردهای ویژه‌ای دارد. منگنز نیز هنگام تولید فولاد اهمیت خود را نشان میدهد. چراکه می‌تواند مقاومت فولاد در برابر خوردگی را حسابی افزایش دهد.
استخراج منگنز
اورانیوم موجود در اوکراین هم به‌عنوان منبع سوخت راکتورهای هسته‌ای استفاده می‌شود. دیگر منابع کمیاب اوکراین از جمله اسکاندیم، یتریوم در قطعات الکترونیکی، انواع حسگرهای مختلف و تراشه‌های پیشرفته به‌کار می‌روند. فراموش نکنید که هوش مصنوعی به همین قطعات سخت‌افزاری برای ارائه عملکردی دقیق و قدرتمند نیاز دارد. همین تراشه‌ها نیز سبب می‌شوند خاورمیانه قطب هوش مصنوعی جهان شود.بریلیم و سایر مواد سبک می‌توانند برای ساخت پهپاد و ماهواره‌ها استفاده شوند. همچنین آمریکا برای توسعه قابلیت‌های دفاع سایبری خود به آنها نیاز دارد. به‌طور خلاصه آمریکا می‌خواهد با دسترسی به منابع کمیاب اوکراین آینده خود را تضمین کرده و از بابت چین نگرانی کمتری داشته باشد.
چالش‌های آمریکا برای استخراج مواد معدنی
اجرایی کردن قرارداد مواد معدنی اوکراین به‌خاطر جنگ جاری تقریبا برای آمریکا غیرممکن است. اول از همه اینکه یک هم‌پوشانی جغرافیایی گسترده بین ذخایر عناصر کمیاب اوکراین و مناطقی جنگی در شرق و جنوب اوکراین وجود دارد. همچنین زیرساخت‌های اوکراین به‌شدت آسیب دیده‌اند. همین نیز سبب می‌شود که ساخت صنایع جدید و انتقال مواد استخراج شده به خارج از کشور سخت شود.
همه اینها به‌خوبی نشان میدهند که چرا ترامپ به‌شدت علاقه دارد مذاکرات به نتیجه رسیده و صلح برقرار گردد. البته چالش‌های آمریکا برای استفاده از منابع کمیاب اوکراین به همینجا ختم نمی‌شود. آمریکایی‌ها هنوز داده‌های دقیقی از حجم منابع موجود ندارند. با وجود این، ذخایر معدنی اوکراین آنقدر هستند که آمریکا حسابی وسوسه شده است.البته توجه کنید که آمریکا نگاهی کوتاه‌مدت به اوکراین ندارد. در حال حاضر تکنولوژی کنونی برای استخراج برخی از منابع موجود مناسب نیست. به‌صورتی که هزینه استخراج از ارزش مواد به‌دست آمده بیشتر خواهد شد. هرچند آمریکایی‌ها امیدوار هستند که بتوانند در طول ۱۵ سال آینده به اهداف خود در اوکراین دست یابند. در واقع کاربرد منابع کمیاب اوکراین برای آمریکا در آن زمان کاملا مشخص خواهد شد.