به گزارش افق امروز، اصول ۳آر در حوزه آب به سه مفهوم «کاهش مصرف»، «بازچرخانی» و «مصرف مجدد» اشاره دارند که در مدیریت پایدار منابع آب نقش حیاتی ایفا میکنند. اصل اول، کاهش مصرف (Reduce)، به استفاده بهینه از منابع آب و بهکارگیری فناوریها و راهکارهایی اشاره دارد که به کاهش مصرف و جلوگیری از هدررفت آب کمک میکنند. بهبود کارایی سیستمهای کشاورزی و صنعتی بهمنظور کاهش آب مصرفی در فرآیندهای تولید و بهرهبرداری از جمله اقدامات این اصل است.
بازچرخانی (Recycle)، اصل دوم، به بازیافت آب استفادهشده اشاره دارد. آب مصرفی در بخشهای مختلف، مانند صنعت و مصرف خانگی، پس از تصفیه به چرخه مصرف بازمیگردد و میتواند برای مصارف دیگری نظیر آبیاری فضای سبز، مصارف صنعتی یا خانگی استفاده شود. این فرایند علاوه بر کمک به کاهش مصرف، از تخلیه مستقیم پساب به محیط زیست جلوگیری کرده و به کاهش آلودگی محیطی نیز کمک میکند.
مصرف مجدد (Reuse)، اصل سوم، به معنای استفاده مستقیم از آب پس از تصفیه برای مصارف خاص است. در این مرحله، آب به چرخه طبیعی بازنمیگردد بلکه بهطور مستقیم برای کاربریهایی مانند آبیاری کشاورزی، تزریق به منابع آب زیرزمینی، استفاده در سیستمهای خنککننده صنعتی یا تولید برق مورد استفاده قرار میگیرد. تفاوت اصلی بین بازچرخانی و مصرف مجدد، در نحوه تصفیه و استفاده از آب است.
اصول ۳آر با هدف کاهش مصرف آب از طریق بهرهوری، بازیافت و بازچرخانی آن، و همچنین استفاده مجدد از آب، مدیریت منابع محدود آب را کارآمدتر میسازد. این روشها نیاز به استخراج منابع جدید آب را کاهش داده و با تاثیر بر کاهش آلودگی محیط زیست، از اکوسیستمهای آبی حفاظت میکنند.
این استراتژی در مناطقی مانند ایران که با کمبود آب مواجه هستند، اهمیت زیادی دارد و میتواند به پایدارتر کردن مصرف آب در بخشهای مختلف کمک کند. بهویژه در یزد، که با چالشهای جدی در مدیریت منابع آب مواجه است، راهاندازی بازار آب نقشی اساسی در تنظیم روابط بهرهبرداران و بهبود بهرهوری منابع آب ایفا میکند. کاهش مصرف از مسیر بهرهوری و تبدیل سهم آب به سرمایه، همچنین استفاده مجدد از پساب از طریق تصفیه و تخصیص آن، باعث شده است تا استان یزد در اجرای اصول ۳آر پیشرو باشد. بازار آب یزد به عنوان یک ابزار کارآمد، ضامن اجرایی برای مدیریت پایدار منابع آب در این استان محسوب میشود.