NFTها نمرده‌اند؛ فقط تغییر کرده‌اند

اگر این صحنه در سال ۲۰۲۱ رخ می‌داد، چندان عجیب نبود. اما در سال ۲۰۲۵، زمانی که بسیاری از رسانه‌های جریان اصلی، NFTها را پدیده‌ای گذرا می‌دانند، چنین تعهد و پافشاری، کمی غیرعادی به نظر می‌رسد. در حالی‌که هم‌کلاسی‌های دانشگاهی‌اش به سمت استارتاپ‌های هوش مصنوعی یا آژانس‌های تیک‌تاک می‌روند، او و تیمش همچنان با اشتیاق برای تثبیت مالکیت دیجیتال آثار هنری تلاش می‌کنند.

و او تنها نیست. پروژه‌هایی مانند پاجی پنگوئن (Pudgy Penguins)، رمیلیا (Remilia)، آزوکی (Azuki) و کلی‌نوسارز (Claynosaurz) با وجود رکود بازار، همچنان پرقدرت ادامه می‌دهند. اهداف و مخاطبان این پروژه‌ها متفاوت‌اند؛ از فرهنگ انیمه گرفته تا تولید عروسک‌های پنگوئن برای فروشگاه‌های والمارت یا حتی مفاهیمی چون «معنویت شبکه‌ای». اما همه‌ی آن‌ها یک نقطه‌ی اشتراک دارند: NFTها.

0xExceed می‌گوید: «مردم مدام می‌گویند NFTها مرده‌اند، اما جامعه‌ی ما هنوز پرشور است،». مسابقه‌ی هنری اخیر او با عنوان «پیکسل علیه پیکسل» صدها اثر از سراسر جهان جذب کرد. «تکنولوژی تغییر می‌کند، ما هم با آن تغییر می‌کنیم».

حرف‌هایی که با عددها هم‌خوان نیستند

اگر تنها به آمار نگاه کنیم، وضعیت NFTها فاجعه‌آمیز به نظر می‌رسد: حجم معاملات هفتگی از اوج ۳.۲ میلیارد دلاری در آگوست ۲۰۲۱ به کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار رسیده؛ سقوطی ۹۷ درصدی. اما دوین فینزر، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل اوپن‌سی (OpenSea)، نگاه متفاوتی دارد. او می‌گوید: «اگر نگاهی کلی‌تر بیندازیم، در دنیای فناوری اتفاقات هیجان‌انگیزی در حال رخ دادن است، به‌ویژه با رشد هوش مصنوعی. تولید محتوا و ساخت اپلیکیشن‌ها آسان‌تر شده و ما باور داریم بلاک‌چین‌ها بخشی کلیدی از زیرساخت آینده‌ی تکنولوژی خواهند بود».

جابه‌جایی ارزش‌ها و رقابت بازار

به گفته‌ی فینزر، برخی از کاربردهای ابتدایی NFTها اکنون به دارایی‌هایی مانند میم‌کوین‌ها منتقل شده‌اند؛ دارایی‌هایی با نقدشوندگی بیشتر، مبادله‌پذیری بالاتر و دسترسی ساده‌تر. به همین دلیل، پروژه‌های موفق NFT نیز در حال سازگاری با این شرایط هستند و با راه‌اندازی توکن‌های خود، تلاشی برای ایجاد تعادل میان مزایای NFT و توکن‌های قابل‌مبادله انجام می‌دهند. او می‌گوید: «امروزه بسیاری از پروژه‌های NFT هم بخش NFT دارند و هم توکن اختصاصی. این مدل ترکیبی، پویاتر و پایدارتر است». بازار اوپن‌سی نیز تحت‌تأثیر همین نوسانات قرار گرفته. سهم این پلتفرم که در سال ۲۰۲۱ بیش از ۷۰ درصد بود، در ۲۰۲۲ به ۱۵ درصد سقوط کرد، اما با به‌روزرسانی‌های اخیر و معرفی توکن بومی خود، بار دیگر به ۵۸ درصد رسیده است.

ارزانی؛ نشانه‌ای از بلوغ بازار؟

هم‌زمان با کاهش قیمت‌ها، هزینه‌ی خرید و فروش NFTها نیز کاهش یافته است. فینزر توضیح می‌دهد: «اکنون بلاک‌چین‌هایی داریم که سریع‌تر، ارزان‌تر و پرظرفیت‌ترند. می‌توانید یک NFT را با تنها ۵۰ سنت بخرید، در حالی‌که در سال ۲۰۲۱، ارزان‌ترین NFTها حداقل ۱۰۰۰ دلار قیمت داشتند. این نشانه‌ی یک اکوسیستم سالم‌تر است».

پیشرفت NFTها در سایه‌ی قانون و مدل‌های نوین مالکیت

با وجود نوسانات بازار، مدل‌های جدیدی از مالکیت دیجیتال در حال شکوفایی‌اند. به‌عنوان نمونه، بازار اسکین‌های بازی Counter-Strike اکنون به ارزشی نزدیک به ۵ میلیارد دلار رسیده است. فینزر بخشی از این موفقیت را به سادگی دسترسی نسبت می‌دهد: «برای خرید یک اسکین در Counter-Strike نیازی به کیف‌پول دیجیتال یا مدیریت دارایی‌های شخصی نیست. همه‌چیز بسیار ساده انجام می‌شود».

فرصت‌های تازه برای NFTها در دنیای موبایل

برای OpenSea، تحولات قانونی اخیر (به‌ویژه رأی دادگاه در پرونده‌ی اپل علیه Epic Games) نوید آینده‌ای روشن‌تر برای NFTها در فضای موبایل است. این رأی، انحصار اپل بر پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای را محدود کرده و مسیر را برای بازارهایی مانند OpenSea هموار ساخته است. فینزر با هیجان می‌گوید: «ما نسخه‌ی آزمایشی پلتفرم جدیدمان را با نام OS2 راه‌اندازی کرده‌ایم که به کاربران اجازه می‌دهد به‌سادگی هر دارایی روی بلاک‌چین را کشف و معامله کنند». او می‌افزاید: «یکی از موانع بزرگ ما در گذشته، کمیسیون ۳۰ درصدی اپل برای خریدهای درون‌برنامه‌ای بود. حالا می‌توانیم تجربه‌ای روان‌تر برای خرید NFT روی موبایل ارائه دهیم و این برای کاربران فوق‌العاده خواهد بود».

فضای قانون‌گذاری در حال تغییر به‌سود رمزارزها

به گفته‌ی فینزر، فضای سیاسی آمریکا نیز به نفع صنعت رمزارز تغییر کرده است. بسیاری از تحقیقات علیه شرکت‌های فعال در این حوزه متوقف شده‌اند و حالا خالقان کوچک‌تر نیز با اطمینان بیشتری وارد این اکوسیستم می‌شوند.

هویت دیجیتال و نقش فرهنگی NFTها

با وجود افت و خیزهای بازار، NFTها همچنان در شکل‌گیری هویت دیجیتال و عضویت در جوامع آنلاین نقش دارند. این مسئله زمانی به اوج رسید که «ویتالیک بوترین»، هم‌بنیان‌گذار اتریوم، تصویر پروفایل خود را به یکی از NFTهای Milady تغییر داد؛ حرکتی که تأثیر قابل‌توجهی در بازار داشت. فینزر می‌گوید: «وقتی یک دارایی دیجیتال را خریداری می‌کنید و آن را به‌عنوان تصویر پروفایل خود قرار می‌دهید، در واقع اعلام می‌کنید که به یک جامعه تعلق دارید. این نشانه‌ای از یک تغییر ذهنی فرهنگی است». او جامعه‌ی کریپتوپانک را نمونه‌ی بارز این پدیده می‌داند: «با خرید یک کریپتوپانک، بلافاصله وارد جامعه‌ای فعال و تأثیرگذار می‌شوید که نگرش و هویت شما را بازتاب می‌دهد».

از پنگوئن‌های بامزه تا برندهای جهانی

جامعه‌سازی تنها به فضای آنلاین محدود نمانده. پروژه‌ی پاجی پنگوئن که با پنگوئن‌های تپل و بانمک آغاز شد، حالا به یک برند مصرفی بزرگ تبدیل شده است؛ از اسباب‌بازی‌های فروشگاهی گرفته تا ویدیوهای پربازدید تیک‌تاک. توکن اختصاصی آن‌ها با نام PENGU نیز بر بستر سولانا منتشر شده و از نظر حجم معاملات، در میان ۱۰ توکن برتر قرار دارد. به‌قول بنیان‌گذار آن، لوکا نتز: «اسب تروا برای پذیرش رمزارزها، مالکیت معنوی است».در سوی دیگر، پروژه‌ی Azuki با تمرکز بر روایت‌گری و همکاری با طرفداران، مسیر متفاوتی در پیش گرفته است. بنیان‌گذار آن، زگاباند، هدف پروژه را «ادای احترام به میراث فرهنگی انیمه و آزمایش مدل‌های نوین تأمین مالی برای خالقان» توصیف می‌کند. توکن ANIME که بخش بزرگی از آن به دارندگان NFT تعلق گرفت، نمونه‌ای از مشارکت واقعی در خلق محتوا و تأمین مالی تولید انیمه است.

NFTها در چرخه‌ی تکامل فناوری

فینزر وضعیت فعلی NFTها را بخشی طبیعی از چرخه‌ی تکامل فناوری می‌داند: «هر فناوری جدید ابتدا با موجی از هیجان آغاز می‌شود؛ مثل سال ۲۰۲۱. اما پس از آن، دوره‌ای از زیرساخت‌سازی و نوآوری آغاز می‌شود که در چند سال اخیر در آن قرار داشته‌ایم». این روند مشابه دیگر انقلاب‌های فناوری است؛ از اینترنت گرفته تا اپلیکیشن‌های موبایل: ابتدا شور و اشتیاق، سپس فاز توسعه و ارزش‌آفرینی واقعی. اوپن‌سی نیز دیگر فقط یک بازار NFT نیست، بلکه بستری برای کشف، مالکیت و مبادله‌ی هر نوع دارایی زنجیره‌ای شده است.

NFTها؛ فراتر از یک تصویر دیجیتال

امروز پروژه‌هایی مانند کیزکریشنز (KazeCreations) از 0xExceed، فراتر از NFTهای تصویری عمل کرده و وارد دنیای بنرها و مد فیزیکی سطح بالا شده‌اند. این نشان می‌دهد NFTها تنها نماینده‌ی هنر نیستند، بلکه می‌توانند نماد هویت، برند و حتی محتوای قابل‌برنامه‌ریزی باشند. فینزر می‌گوید: «شرکت‌هایی مثل کورت‌یارد (Courtyard) این امکان را فراهم کرده‌اند که کارت‌های فیزیکی پوکمون به‌صورت NFT معامله شوند و در صورت تمایل، نسخه‌ی فیزیکی آن‌ها به دست مشتری برسد». او تأکید می‌کند: «این پروژه‌ها ممکن است در نگاه اول مانند NFTهای سنتی نباشند، اما انعطاف‌پذیری و کارکرد واقعی NFT را به‌خوبی به نمایش می‌گذارند. NFT فقط برای هنر یا کالکشن نیست؛ می‌تواند نماینده‌ی هر چیز ارزشمندی باشد».

پیوند NFTها با هوش مصنوعی و بازی‌های دیجیتال

با رشد سریع هوش مصنوعی مولد، فرصت‌های تازه‌ای برای NFTها در حال شکل‌گیری است. فینزر می‌گوید: «ساخت محتوا امروز بسیار آسان‌تر شده. اگر توسعه‌دهنده‌ی بازی یا هنرمند باشید، حالا ابزارهای زیادی برای خلق وجود دارد». او باور دارد با گسترش برنامه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، تقاضا برای مالکیت دیجیتال منحصربه‌فرد افزایش می‌یابد؛ جایی که NFTها می‌توانند نقش کلیدی ایفا کنند.برخلاف دیدگاه‌هایی که هوش مصنوعی را تهدیدی برای NFT می‌دانند، فینزر معتقد است این فناوری، نیاز به مالکیت دیجیتال را حتی پررنگ‌تر کرده است: «در دنیای هنر دیجیتال، وجود لایه‌ای برای اثبات مالکیت، حیاتی‌تر از همیشه است». او به بازی‌هایی مانند پارالل (Parallel) اشاره می‌کند؛ یک بازی کارتی بلاک‌چینی که با وجود رکود بازار، به توسعه ادامه داده و از هوش مصنوعی بهره می‌برد.پروژه‌ی کلی‌نوسارز (Claynosaurz) نیز نمونه‌ای بارز است. این بازی با همکاری استودیوی گیم‌لافت، سازنده‌ی بازی‌هایی چون مدرن کمبت (Modern Combat) و اسپایدرمن (Spider-Man)، توسعه یافته و موفق به دریافت جوایز متعددی در رویداد Collision Awards 2025 شده است. شخصیت‌های سه‌بعدی دایناسوری این پروژه در چند دسته برنده شدند و نشان دادند که کیفیت پروژه‌های NFT می‌تواند در حد تولیدات بزرگ صنعت سرگرمی باشد؛ دیگر خبری از تصاویر پیکسلی ساده نیست.

آینده‌ی مالکیت دیجیتال با NFTها

با وجود فراز و نشیب‌های بازار، فینزر معتقد است که مالکیت دیجیتال به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی آنلاین ما تبدیل خواهد شد. او تأکید می‌کند: «NFTها نقشی اساسی در جامعه‌ی آینده خواهند داشت. به لایه‌ای برای مالکیت دیجیتال نیاز داریم… چون هر روز، بخش بیشتری از زندگی‌ ما به فضای دیجیتال منتقل می‌شود».