به گزارش افق امروز; “مرگ همستر” خبری ناگهانی بود که بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر ربات مشهور «همستر کامبت» را در شوک بزرگی فرو برد. این خبر مهم را شخصی به اسم الکس، صاحب پروژه Simple روز شنبه در کانال تلگرامی‌اش انتشار داد.
وی در پستی اعلام کرد که دیگر همستر مرده و بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر در انتظارند تا این پروژه مبهم و پیچیده به نتیجه برسد. خیلی از کاربران این ربات مشهور هم که هزینه‌های بسیار زیادی ازجمله «وقت» زیادی را صرف آن کرده‌اند، نسبت به این پروژه تلگرامی ناامید و دلسرد شده و دیگر از آن خارج شده‌اند.
با این‌همه هنوز منابع رسمی مرتبط با تلگرام یا همستر واکنش خاصی به این مسأله نشان ندادند تا کاربران همچنان در دلهره و نگرانی سوختن سکه‌هایشان سپری کنند. در کنار این دلنگرانی‌ها، منتشر شدن این خبر می‌تواند یک ترفند تبلیغاتی یا ابزاری هدفدار باشد که به‌وسیله آن و در فرآیند توکن‌سوزی از طرف کاربران، سود بسیار زیادی را نصیب مالک و سرمایه‌گذاران بازی همستر کند.
به هر تقدیر موج اخباری که بعد از اعلام این خبر درست شد، نشان داد هرگز نباید ظهور از این دست ربات‌ها را فقط به مثابه یک بازی در نظر بگیریم. ظهور و گسترش این پلتفرمها می‌بایست همراه با آموزش علمی و آگاهی‌بخشی دقیق درباره آنها باشد.
موج بزرگ کاربران در همستر
رشد عجیب و چشمگیر کاربران پلتفرم‌های آنلاین با افزایش بسیار زیاد کلاهبرداری‌های پیچیده اینترنتی همزمان شد. در کشور ما ایران نیز عدم وجود نظارت درست و دقیق بر فضای مبهم سایبری این فرصت را در اختیار آنها گذاشت که به آسانی تور رویافروشی خود را بر سر مردمان این سرزمین پهناور پلتفرمها پهن کنند.
ترکیب کلمات نظارت بر فضای مجازی خود به خود ذهن انسان را به سمت فیلترینگ می‌برد اما پس از مدت‌ها همه دیدیم که با این سازوکار نامناسب و مخرب، نه‌تنها بازار مکاره سپهر مجازی کنترل نشد، بلکه روزبه‌روز بر تعداد کاربران پلتفرم‌های فیلتر شده اضافه هم می‌شود. یکی از همین پلتفرم‌های مهم، تلگرام است.
«پاول دوروف» مالک این پلتفرم پر طرفدار در سال‌های اخیر از هیچ کوششی برای جذب کاربر چشم‌پوشی نکرده و در همه این سالها مسابقاتش را با جوایز بسیار نفیسی برگزار می‌کند تا متخصصان و علاقمندان حوزه آی‌تی و طراحی گرافیک را برای پیشرفت و بهبود پلتفرمش به چالش جدی بکشد. یکی از خلاقیت‌های پاول در موضوع جذب و حفظ کاربر و توسعه و گسترش پلتفرم، راه‌اندازی و ترویج ربات‌هایی بود که با توجه به شهرت و فراگیری آن، کمتر کاربر فعال تلگرامی با آن آشنا نیست.
شیوه و سازوکار این ربات‌ها به‌شکلی است که در اصطلاح به آنها «tap to earn» گفته می‌شود. این مدل ربات‌ها حاوی بازی‌هایی‌اند که با لمس قسمتی مشخص شده در همان بازی، سکه ذخیره و اصطلاحا به دارایی شما افزوده می‌شود. راه‌های دیگر و حتی سریع‌تری نیز برای افزایش سکه در این بازی‌ها وجود دارد. مثلا با دنبال کردن بعضی کانال‌های تلگرامی و حمایت‌های مالی از آنها می‌توان مقدار سکه خود را با سرعت افزایش دهید.
در نهایت این سکه‌ها در آینده نامعلوم قیمت‌گذاری می‌شوند و با توجه به فروش آنها به صورت «دلار»، می‌شود پول خوب و چشمگیری به جیب زد. ولی سوال مهم اینجاست که آیا این سکه موجود در ربات‌ها واقعا پول می‌شوند؟
سرنوشت نهایی این سکه‌های سرگردان
نخستین ایردراپی که تلگرام معرفی کرد، ربات «ناتکوین» بود. در جهان ارز دیجیتال، «ایردراپ» به زبان بسیار ساده معنی کسب رمز ارز بدون خرید آنلاین ارز دیجیتال را می‌دهد. بنابراین شیوه و سازوکار ربات ناتکوین نیز مثل ربات‌هایی که اکنون هست، به شکل tap to earn بود. فرق آن اما این بود که پس از مدتی در اصطلاح «لیست» و از سکه‌ای کاملا بی‌ارزش به پول ارزشمند مجازی تبدیل شد. در آن برهه این اتفاق اصلا جدی گرفته نشد و بخش خیلی کمی از جمعیت مردم سراغ آن رفتند. به همین علت به محض معرفی ایردراپ‌های بعدی، استقبال انفجاری و زیادی از آنها شد و بخش مهم و بزرگی از ذهن و زیست روزانه مردم به خیال خوش کسب ثروت بادآورده را از این راه عجیب و غریب درگیر کرد.
امروز زمان این درگیری به شکل چشمگیری پایین آمده و کم شده اما روزهای ابتدایی معرفی این پلتفرمها مکان‌های عمومی را مملو از کسانی می‌دیدیم که به تکرار صفحه گوشی را لمس می‌کنند و «سکه‌هایی سرگردان» ذخیره می‌کنند. سکه‌هایی که حتی خود پاول‌دوروف، مالک تلگرام و سرمایه‌گذاران این پروژه‌ها هم دقیقا اعلام نکرده‌اند که تبدیل به ارز دیجیتال خواهد شد یا خیر.
با این‌حال روز گذشته مالک یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها اعلام کرد «همستر» از پرطرفدارترین ربات‌ها در این زمینه با شکست مواجه شده است.
همستر فقط یک بازی نیست
به شایعه شکست پروژه همستر از یک‌طرف دستمایه طنز کاربران شد و از سوی دیگر عده‌ای که هزینه‌های مادی و معنوی زیادی برای آن کرده بودند را با بهت و شوک روبه‌رو کرد. شوک ناشی از شنیدن خبر شکست همستر به حدی بود که روز گذشته خبرهایی مبنی‌بر ایست قلبی نوجوانی ۱۶ ساله منتشر شد.
پیش از این هم خبرها حاکی از مرگ پسری نوجوان حین بازی همستر کامبت در اثر شوک الکتریکی داشت. این نوجوان روس که تصمیم گرفته بود در حمام هم به بازی ادامه دهد، درحالی‌که موبایلش را به شارژ زده بود و از آن استفاده می‌کرد، در اثر شوک الکتریکی جانش را از دست داد.
بنابراین نمی‌شود با نگاهی ساده‌انگارانه این بازی‌ها را صرفا یک بازی ببینیم. آنها به وسیله تبلیغات و نفوذ گسترده خود در میان کاربران، از سنین و قشرهای مختلف جامعه جذب داشته‌اند. بنابراین باید آن را به‌عنوان پدیده‌ای جدی در نظر گرفت و آموزش‌ها و آگاهی‌رسانی‌های لازم را درخصوص آن انجام داد.
مرگ همستر؛ شاید شایعه‌ای هدفمند
از زمانی که الکس، مالک پروژه Simple، خبر از احتمال شکست پروژه همستر کامبت را داد، واکنش‌های مختلفی در فضای مجازی ردوبدل شد. او خبر از یک «درگیری داخلی» میان مالک و سرمایه‌گذاران این پروژه داده و گفته «علیرغم وعده ۱۸.۶ درصدی سود بازی به سرمایه‌گذاران، ادوارد گورینوویچ، مالک همستر کامبت هرگونه سهمی را انکار می‌کند.»
او همچنین اعلام کرده سرمایه‌گذاران در حال آماده‌سازی شکایت‌های حقوقی هستند و درنتیجه ظاهرا لیست‌شدن توکن همستر منتفی است و ممکن است این پروژه شکست بخورد. در عین حال کانال رسمی متعلق به همستر کامبت هنوز واکنشی به این موضوع و نگرانی بسیاری از کاربران نداده و آنها را بلاتکلیف‌تر از گذشته رها کرده است. در اینباره دو احتمال وجود دارد.
۱. از همان روزهای آغاز به کار این ربات‌ها، مالکان و سرمایه‌گذاران‌شان هیچ تضمین درستی مبنی‌بر موفق‌شدن پروژه‌ها به کاربران ندادند. از همین رو نظرات کارشناسان حوزه فناوری هم در اینباره متفاوت است. کاربران و درواقع «بازیکنان» این بازی‌ها هم اطمینان کافی از نتیجه کاری که می‌کنند، ندارند و منتظر شیرینی به دست‌آوردن ثروت از این ربات‌ها هستند؛ همان‌طور که «بیت‌کوین» پس از سالها ارزش هنگفتی پیدا کرده است.
۲. طراحان این پروژه‌ها هیچ‌وقت فکرش را نمی‌کردند روزی تعداد بازیکنان یک بازی ساده، به بیش از ۲۰۰ میلیون برسد. بخش قابل توجهی از این کاربران هم به صورت جدی و حتی شبانه‌روزی در حال ارتقای سطح خود در بازی و کسب هرچه بیشتر توکن و سکه هستند. همین موضوع مالک و سرمایه‌گذاران را با خطر چگونگی توزیع و ارزش‌گذاری روبه‌رو می‌کند. از سوی دیگر انتشار این خبر با بار منفی باعث شده تا بخشی از کاربران ناامید از نتیجه شده و آن را حذف کنند.
درنتیجه این اتفاق یک «توکن‌سوزی» طبیعی می‌دهد. سوزاندن توکن در دنیای ارز دیجیتال به معنی حذف دائمی تعدادی از توکن‌ها از عرضه در گردش بازار ارزهای دیجیتال است. این عمل یک فرآیند عمدی و کنترل‌شده است که طراحان پروژه‌ها آن را انجام می‌دهند. به این عمل «نابودکردن توکن» یا «توکن‌سوزی» گفته می‌شود.
توکن‌سوزی پدیده‌ای است که می‌تواند مانع از رکود و تورم در یک ارز دیجیتال شود و هدف غایی سوزاندن توکن‌ها، حفظ یا حتی افزایش ارزش یک ارز دیجیتال با هدف بالابردن تقاضا برای آن است. کاربران همستر کامبت پیش از این هم در موج اخبار ضدونقیض مربوط به پول شدن یا نشدن سکه‌هایشان سرگردان و بلاتکلیف بودند و با این اتفاق نگرانی آنها چند برابر شده است. با این‌حال باید منتظر بود و دید که آیا واقعا همستر مرده است یا نه؟
منبع: روزنامه فرهیختگان