مسیر بورس در سایه مذاکرات

به گزارش افق امروزدر حالی که در چند هفته گذشته احتمال مذاکره مستقیم ایران و آمریکا بر سر حل اختلافات دو کشور در مسائل هسته‌ای و منطقه‌ای منتفی به نظر می‌رسید، دونالد ترامپ در حضور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، خبر مذاکره مستقیم با ایران از شنبه آینده، آن هم در کشور عمان را به اطلاع خبرنگاران حاضر در کاخ سفید رساند.ساعاتی بعد نیز عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان، در شبکه اجتماعی «ایکس» موضوع مذاکره با مقامات آمریکایی را تأیید کرد، اما با این تفاوت که در پیام عراقچی به مذاکره غیرمستقیم اشاره شده بود.شاید یکی از دلایل ترامپ از مطرح کردن این اظهارات در حضور مقامات اسرائیلی، تلاش برای جلوگیری از کارشکنی آنها در مسیر دستیابی به توافق با ایران باشد.به‌هرحال، همین صحبت‌های مثبت درباره آغاز مذاکرات، کافی بود تا بازار سرمایه واکنش نشان دهد و شاخص کل بورس بیش از ۵۵ هزار واحد رشد کند و در یک روز به بالای کانال ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار واحدی برسد. همچنین در بازار‌های موازی نظیر دلار و سکه، شاهد ریزش قیمت‌ها بودیم؛ موضوعی که نشان می‌دهد بازار سرمایه سیگنال مثبت مذاکرات را دریافت کرده و حالا باید منتظر روز حساس شنبه هفته آینده بود.در سال ۱۴۰۳، ریسک‌های سیاسی از اصلی‌ترین عواملی بودند که مانع بازدهی و رشد شاخص کل شدند. کارشناسان نیز پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت تداوم این ریسک‌ها در سال ۱۴۰۴، نه‌تنها شاخص کل رشد نخواهد کرد، بلکه احتمال کاهش آن نیز وجود دارد.چنان‌که در سال گذشته نیز رخ داد، پس از انجام عملیات وعده صادق ۲ و حملات اسرائیل به ایران، شاخص کل بورس به زیر دو میلیون واحد سقوط کرد؛ موضوعی که به‌شدت موجب ناامیدی فعالان بازار سرمایه شد.ریسک‌های سیاسی در سال ۱۴۰۳ موجب افزایش انتظارات تورمی مردم شدند و همین موضوع نیز نقش مهمی در رفتار سرمایه‌گذاران ایفا کرد؛ به‌گونه‌ای که در شرایط تورمی و نااطمینانی سیاسی، مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سمت بازار‌های موازی مانند طلا و دلار رفتند؛ بازار‌هایی که به دلیل همین تقاضا، رشد قابل توجهی را تجربه کردند.در سال ۱۳۹۴ نیز، زمانی که ایران و گروه ۱+۵ به توافق رسیدند و برجام شکل گرفت، با کاهش ریسک‌های سیاسی، بازار سرمایه در همان سال موفق شد بازدهی ۲۸.۷ درصدی ثبت کند. این در حالی است که در سال ۱۳۹۳، یعنی پیش از توافق برجام، بازدهی شاخص کل بورس منفی بود.با این مقایسه می‌توان نتیجه گرفت که مذاکرات و توافقات سیاسی می‌توانند منجر به کاهش ریسک‌های سیاسی شده و زمینه‌ساز آرامش و رشد پایدار بازار سرمایه شوند. همچنین، توافقات سیاسی در سال ۱۳۹۴ منجر به کاهش تحریم‌های اقتصادی شدند؛ مسأله‌ای که در بهبود شرایط اقتصادی ایران در سال‌های بعد نیز تأثیرگذار بود.