محمود کیاپور:
صنایع ایران با اعتماد به دولت می‌توانند از دوران پساماشه عبور کنند
محمود کیاپور، تحلیلگر حوزه صنایع و حامی دولت، در یادداشتی تحلیلی با بررسی احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه تأکید می‌کند که صنایع ایران در صورت بازگشت تحریم ها با چالش های سنگینی مواجه می‌شوند، اما همین شرایط می‌تواند به فرصتی برای بومی‌سازی، نوآوری و بازتعریف ساختار صنعتی کشور بدل شود؛ به شرطی که دولت و فعالان صنعتی همزمان نقش خود را درست ایفا کنند و اعتماد متقابل میان بخش خصوصی و دولت تقویت شود.
وی گفت فعال شدن احتمالی مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی بار دیگر نگاه‌ها را متوجه آینده صنایع ایران کرده است و در حالی که هنوز این مکانیزم به مرحله اجرا نرسیده، بررسی سناریوهای محتمل برای دوران پساماشه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا می‌تواند راهنمای سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی در مسیر پیش‌رو باشد.
کیاپور تأکید کرد در صورت فعال شدن این مکانیسم، نخستین اثر قابل انتظار بر زنجیره تأمین صنایع خواهد بود و دسترسی به مواد اولیه، تجهیزات و فناوری‌های نوین دشوارتر و پرهزینه‌تر خواهد شد و همین امر فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد می‌کند. وی خاطرنشان کرد صنایع خودروسازی، فولاد و پتروشیمی به دلیل ارتباط گسترده با بازارهای جهانی بیش از دیگر بخش‌ها آسیب‌پذیر خواهند بود و از سوی دیگر افزایش هزینه‌های تولید و محدود شدن صادرات می‌تواند توان رقابتی محصولات ایرانی را در بازارهای بین‌المللی کاهش دهد و فضای اقتصادی کشور را با چالش‌های تازه مواجه سازد.
مشاور حوزه صنایع در ادامه گفت برای کاهش آسیب‌ها، صنایع باید خود نیز نقش فعالی ایفا کنند؛ ارتقای بهره‌وری، صرفه‌جویی در مصرف انرژی، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های داخلی و توجه جدی به تحقیق و توسعه از جمله اقداماتی است که می‌تواند تاب‌آوری تولیدکنندگان را در شرایط سخت افزایش دهد. وی تأکید کرد صنایع بزرگ باید با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد زنجیره‌های تأمین داخلی، وابستگی خود را به منابع خارجی کاهش دهند.
وی افزود صنایع کوچک نیز باید از تجمیع توان، تشکیل خوشه‌های صنعتی، بهره‌گیری از همکاری‌های تعاونی و حرکت به سمت بازارهای محلی و منطقه‌ای برای حفظ بقای خود استفاده کنند. صنایع کوچک اگر به صورت منفرد عمل کنند در معرض نابودی قرار می‌گیرند، اما با ایجاد شبکه‌های مشترک فروش، تأمین و بازاریابی می‌توانند هزینه‌ها را کاهش داده و قدرت چانه‌زنی بیشتری به دست آورند.
کیاپور خاطرنشان کرد آنچه در این میان اهمیت دارد، نقش‌آفرینی دولت در کنار خودباوری صنایع است. تسهیل فضای کسب‌وکار، کاهش بروکراسی، حمایت هدفمند از صنایع کلیدی و ایجاد پیوند میان دانشگاه و صنعت می‌تواند مسیر پایدارتری را برای عبور از شرایط احتمالی پساماشه فراهم کند. وی تأکید کرد در چنین شرایطی اعتماد به دولت و تصمیمات آن ضروری است، چرا که سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی تنها زمانی به نتیجه می‌رسد که بخش خصوصی با اطمینان و همراهی وارد میدان شود و این همراهی می‌تواند ظرفیت عبور کشور از بحران‌های احتمالی را چند برابر کند.
وی تأکید کرد دیپلماسی اقتصادی و تلاش برای تنوع‌بخشی به شرکای تجاری کشور باید با جدیت بیشتری دنبال شود تا فشارهای ناشی از محدودیت‌های غرب کاهش یابد.
کیاپور در پایان خاطرنشان کرد فعال شدن احتمالی مکانیزم ماشه نه‌تنها چالش‌های بزرگی را پیش‌روی صنایع ایران قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند فرصتی تاریخی برای بازآرایی ساختار صنعتی کشور و حرکت به سوی استقلال بیشتر باشد و اگر هم‌افزایی میان دولت، بخش خصوصی و نهادهای علمی به درستی شکل گیرد و اعتماد متقابل به تصمیمات دولت تقویت شود، تهدیدهای احتمالی پساماشه به سکوی پرتابی برای شکوفایی و خوداتکایی صنعتی ایران تبدیل خواهد شد.